22 Nisan Dünya -Gezegene Yatırım- Günü

Bundan yaklaşık 4,5 milyar yıl önce Steller Nusery adıyla bilinen bulutun bir bölümünde büyük miktarda gazın içinde sadece bir toz zerresi içinde olan ve dev Sipernova yıldızının ölümüyle şimdiki halini alan dünyamızda bugün ‘Dünya günü' kutlamaları yapılıyor. 52 yıl önce Amerika'da kutlanmaya başlayan bugünün kutlanmasının en önemli amacıysa küresel çevre sorunlarına ve iklim krizine dikkat çekilmesi. Dünyamızın ne kadar güzel bir yer olduğu ve bu güzel dünyayı korumaya yönelik atılması gereken adımlarla ilgili 192 ülkede insanlar bilinçlendiriliyor. Farkındalık yaratılmaya çalışılıyor. Bu doğrultuda da her yıl bugüne özel bir tema seçiliyor. 2022 yılının temasıysa ‘Gezegene Yatırım'.
Kutlamaların yapılmaya başlandığı ilk yıllarda yani 52 yıl önce iklim krizi bu kadar etkili değildi hiç şüphesiz fakat çıkış noktası yine çevresel bir olaydı. Amerika'nın Kaliforniya sahilinde 3500'den fazla kuşun ölümüne sebep olan 1969 yılında Santa Barbara petrol sızıntısının yol açtığı yıkım Dünya günü kutlamalarının başlangıç günü olarak kabul ediliyor. Bu olayı protesto etmek amaçlı aynı gün yani 22 Nisan 1970 yılında 22 milyon Amerikalı sokaklarda yürüyüş yaptı. Amerika'da Çevre Koruma Ajansı'nın kurulmasına ve bir dizi çevre mevzuatı geçirilmesine öncülük ettiler.
O günden bu yanaysa dünyamızdaki insan sayısının artışıyla da doğru orantılı çevre olaylarının ve iklim krizinin etkilerinde artış oldu. Gelinen noktada malumunuz iklim krizini günümüz dünyasının en önemli sorunu. İklim krizini tetikleyen şeylerin başındaysa sera gazı salınımı gelmektedir. Günlük yaşamımızdan etkilenen iklim değişikliği yaşam devam ettiği sürece sera gazı salınımıyla da devam edecek. Bu kapsamda sera gazı salınımını sıfırlamak pek mümkün olmasa da ne kadar azaltılabilirse dünyamız için önemli bir yatırım olacak.
DİGİTAL EV TEMİZLİĞİ
Teknolojinin hızla geliştiği dünyamızda dijital dünyada attığımız her adım sera gazı karbon salınımını çoğaltmaktadır. Örneğin günlük yaşamımızda pek farkına varmasak da en basitinden e-posta kutumuzdaki okunmamış maillerin, evde canımız sıkılmasın diyerek sırf ses olsun diye arka planda açtığımız bir televizyonun, ofiste çalışanlarımızın evrak yazdırması için bekleme modunda bir köşede kendi halinde bekleyen yazıcının bile enerji tüketimine yaptığı etki nedeniyle sera gazı salınımın artışında önemli oranda etkisi var. Konuyla ilgili ilgili uzmanların dünya genelinde yaptığı bir araştırmaya göre dijital dünyadaki tüketimin küresel boyuttaki karbon salınımına etkisi %2,3 ila %3,7 arasında. Yukarıda e-postanın etkisine giriş yapmıştım. Etkisini daha iyi anlamak için yapılan bir araştırmayı tam da bu noktada paylaşmamda fayda var. Dünya genelinde yapılan bir araştırmaya göre e-posta trafiğinin %80'ine yakını spam e-postalar yani e-posta adresine sahip olan kişinin rızası dışında ve talebi olmadan gönderilen bir mailler oluşturuyor. Yollanan spam e-postaların iletilmesi, depolanması ve silinmesi sürecindeki işlemler için yaklaşık 33 milyar kilovat saat elektrik harcanması sonucunda yılda 20 milyon ton karbon salınımına yol açıyor.
Peki spam e-postalar dışında bir arkadaşımıza mail göndererek veya telefonda video izlerken doğaya nasıl bir zarar veriyoruz hiç düşündünüz mü?
Kullandığımız elektrikli aletlerin tükettiği elektrikle küresel sıcaklık artışına neden olan sera gazları salınmakta. Bizler telefonda video izlerken örneğin arka planda tutulan ve işlenen veriler sayesinde veri merkezleri 7/24 çalışıyor. Bu da enerji tüketimine yol açıyor. Veri merkezlerinin soğutma işlemini de bu tüketimin üzerine ekleyecek olursak harcanan enerji kat ve kat artıyor. Bu doğrultuda 1 kişinin yaptığı bu işlemi aynı anda milyarlarca insanın da yaptığını da göz önüne alırsanız dünyamıza verilen zararı rahatça anlayabilirsiniz. Bu sebepten dolayı da kendi dijital evimizde yapacağımız temizlik önem arz ediyor.
Peki ama bireyler olarak biz ne yapabiliriz dediğinizi duyar gibiyim.
Bu etkiyi azaltmaya yönelik minik ama etkili adımlarla işe başlayabiliriz. Örneğin telefonlarımızı güç tasarruf moduna alabiliriz. Kullanmadığımız elektronik cihazları kapatıp üstüne de fişlerini elektrik prizlerinden çekebiliriz. E-posta kutumuzda işe yaramayan e-postaları direkt olarak silebiliriz. Eğer birden fazla email adresiniz varsa ve bir tanesini aktif olarak kullanmıyorsak kullanmadığımızı mutlaka iptal edelim. Nitekim nasılsa bir zararı yok diyerek şifresini bile unuttuğumuz e-posta hesabınız bile arka planda gün içinde yüzlerce spam mail alıyor.
Özetle küçük gibi görünen bu işlemler/önlemlerle dünyamıza bireysel ve önemli bir yatırım yapmış olacağız. Onun için gelin bu özel günde dünyamıza ve geleceğimize hep birlikte yatırım yapmaya yönelik ilk adımı atalım.
Gelelim işin yerel yönetim boyutuna.
YERELDE DURUM
Bireysel yatırım dışında yerel yönetimlere de çok iş düşüyor hiç şüphesiz. Bu kapsamda ülkemizde pek çok yerel belediye işin ciddiyetini kavradığı için eylem planlarını hazırlamış durumda.
Örneğin ülkemizdeki çoğu yerel belediyelerin yönetim binalarında karbon azaltışına yönelik adımlar atılıyor.
Yerelde yapılan konutların binalarında örneğin yeşil bina teknolojileri kullanımı gün ve gün artıyor. Bunlar sadece birkaç örnek. Yapılması gereken daha çok iş var.
Yaşadığım şehir olan Silivri'de belediyenin konuyu arka plana atmadığını aksine üzerine hassasiyetle yaklaştığını görmek güzel.
Yeni güncel verilere sahip değilim fakat belediyenin yaptığı resmi açıklamaya göre 2018-2019 yılları arasında yapılan projelerle 65 bin'e yakın ağaç kesilmekten kurtarıldı.
132 bin'e yakın kişinin de oksijen ihtiyacı korundu. Yine aynı dönem içinde 896 bin ton sera gazı salınımı engellendi. Büyükşehir Belediyesinin Silivri-Seymen'de 2020 yılında faaliyete geçen tesisle birlikte de çöp gazından enerji üretimi yapılarak ciddi oranda enerji üretimi yapılmakta ve sera gazı emisyonu azaltılmaktadır.
22 Nisan Dünya Günümüz kutlu olsun..