Günümüzde her şeyin akıllısı makbul. Akıllı telefonlar, akıllı televizyonlar, akıllı kol saatleri, akıllı kulaklıklar ve akıllı süpürgeler gibi pek çok akıllı şey hayatımızda önemli bir yer edinmeye başladı. Bu durum belediyecilik hizmeti özelinde şehirlerimizin yönetilmesi sürecinde de geçerli. Aslına bakarsanız belediyelerimiz yıllardır teknolojiyi aktif bir şekilde kullanıyor fakat günümüzde şehirleşmenin hızlı artışının da etkisiyle bu teknoloji yoğun bir şekilde kullanılmaya başlandı. Bu doğrultuda da ‘Akıllı Belediyecilik' anlayışı ön plana çıktı.
Tam da bu noktada Akıllı Belediyeciliğin kendi özelinde yerel bir olgu olduğunu vurgulamak gerekir. Örneğin İstanbul'un Pendik ilçesinde yerel belediyenin çözüme yönelik hayata geçirdiği bir proje Silivri özelinde çok işe yaramayabilir. Bunun en önemli sebebiyse yerel halkın uygulamada bu projeleri kabul edip etmediğine bağlı. Kültürel etken de bunun en önemli sebeplerinden bir tanesi. Ayrıca yerel yönetimdeki yöneticilerin vizyonu, paydaşların projeye sunabilecekleri de akıllı projelerin hayata geçirilebilmesinde ve uygulanmasında önemli etkenler. Bu nedenden dolayı da ülkemizde olduğu gibi dünyada da her belediye kendi kültürünü ve ihtiyaçlarını göz önüne alarak bunlara yönelik akıllı projelere odaklanıyorlar. Teknoloji ve bilimle iç içe olan, hayatı kolaylaştıran projeler vakit kaybetmeden hayata geçiriliyor. Vatandaş dostu projelerse ihtiyaca yönelik çeşitlilik gösteriyor. Örneğin bazı belediyeler ulaşım sorununa odaklanırken ulaşım sorunu olmayan belediyelerse devlet birimleriyle koordineli bir şekilde vatandaşları için temiz hava sağlamaya odaklanıyorlar. Stratejilerini ve eylem planlarını bu ihtiyaçlara yönelik hayata geçiriyorlar. Yatırımlarını bu alanlarda yapıyorlar.
Ülkemize baktığımızdaysa akıllı belediyeciliğin gelişmesine ve sürdürülebilir olmasına yönelik somut adımların ara ara atılmakta olduğunu görmekteyiz. En son adımsa 2019 yılında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından bir eylem planı hazırlanarak atıldı. ‘2020-2023 Ulusal Akıllı Şehirler Stratejisi ve Eylem Planı' adı verilen bu plana göre; ülkemizdeki şehirlerin tamamen akıllı bir şekilde gelişmesi planlanmakta. Bu gelişme sürecindeyse; yerel belediyelerimizin dünya genelindeki uygulamaları değerlendiren bütüncül bir strateji izlemelerine yönelik tavsiyede bulunulmakta. Bu doğrultuda dünyadaki iyi uygulamaları örnek alıp yerelin kültürel değerleri de göz önüne alarak yerele uyarlanması planı tamamen akıllı bir strateji olduğunu söylemek mümkün. Dünyada ise vatandaş dostu hayatı kolaylaştıran yüzlerce akıllı proje/uygulama sayabiliriz. Fakat bu yazımda sizlere en çok hoşuma gidenlerin arasından seçmece yapıp onlara yer vermek isterim. Zira bu uygulamalar keşke benim ülkemde ve yaşadığım şehirde de olsa dediğim hayatı kolaylaştıran uygulamalar.
AKILLI ÇÖP KUTULARI VE AKILLI YOL
Hollanda'nın 180bin nüfusa sahip güzel şehri Groningen'de yerel belediye, doldukları zaman belediyeye mesaj gönderen çöp kutularını hayata geçirdi. Dolan çöp kutuları belediyeye ‘beni boşalt' tarzında mesaj gönderiyor mu bilinmez ama çöp kamyonları sadece mesaj atan çöp kutularına gidip onları boşaltıyor. Bu sayede de gereksiz yere benzin harcamamış oluyorlar. Yakıt maliyetlerinde önemli bir azalmaya neden olan bu sistem sayesinde belediyenin resmî açıklamasına göre bir yıl içinde 92 bin avro (yerel paramızla 1milyon 472 bin TL) kar elde ediyorlar. Yerel belediyenin kasasında kalan bu para da halkın hayatını kolaylaştırıcı diğer projeler için harcanıyor.
AKILLI SAĞLIK
Singapur'da yaşlılara ve engellilere özel akıllı kartlar dağıtılıyor. Bu kartlar sayesinde bu kişiler trafik ışıklarında karşıdan karşıya geçerken trafik ışıkları daha uzun süre yanıyor. Bu sayede de yolun karşısına acele ve endişe etmeden rahatça geçebiliyorlar. Ayrıca, yine aynı şehirde yaşlıların evine hareket sensörleri yerleştiriliyor. Bu sensörler durduğunda ilgili sağlık kurumuna uyarı gidiyor. Bu uyarı sonrasında da sağlık çalışanları durumu kontrol etmek için hızlıca o kişinin evine gidiyor ve durumu kontrol ediyor. Güney Kore'nin Seul kentindeyse yaşlılara ve engellilere dağıtılan telefonlardaki uygulama sayesinde bu kişilerin sağlık durumları düzenli bir şekilde takip ediliyor. Olası bir olumsuz durumda anında müdahale ediliyor.
SİLİVRİ'DE AKILLI BELEDİYECİLİK
Silivri özelinde yereldeki duruma baktığımızdaysa belediye tarafından vatandaşların hizmetine açılan ‘e-belediye' sistemi akıllıca bir uygulama. Vatandaş birçok işini belediyeye gitmeden bu sistem üzerinden halledebiliyor. Akıllı telefonların vazgeçilmez uygulaması olan whatsapp üzerinden belediyeye ulaşılması hizmeti de iyi düşünülmüş ve çağa ayak uyan bir hizmet. Sahilde halka sunulan ücretsiz internet hizmeti ve yine sahildeki banklardaki ücretsiz sarj istasyonlarıysa diğer iyi/akıllı uygulama örneklerinden. Akıllı belediyecilik anlayışı belediyenin hazırladığı stratejik planlarda da yer almakta. Silivri Belediyesi tarafından hazırlanan 2020-2024 Yılı Stratejik Planında akıllı belediyeciliğe vurgu yapılması güzel olmakla birlikte akıllı belediyecilik projeleri yerli üretimin desteklenmesiyle sınırlandırılmakta olduğunu görmek üzücü. Oysaki yaşamlarımızı kolaylaştıracak projelerin daha da fazlasına ihtiyacımız var. Nitekim ‘üretken belediyecilik' anlayışı bunu gerektirir. Bu da ancak dünyadaki akıllı belediyecilik örneklerini iyi inceleyip/irdeleyip yerelin kültürel yaşantısı ve beklentisiyle uyumlu, paydaşları da işin içine aktif bir şekilde dahil ederek hayata geçirmekle olur. Böylece hayatı kolaylaşan halk daha mutlu bir şekilde yaşamaya devam eder.
