Akran zorbalığı; çocuğun bir başka çocuğa karşı tekrarlayan aralıklarla olumsuz etkilere (alay etmek, oyuna almamak, vurmak gibi…) maruz bırakması olarak tanımlanmaktadır. Bu durum, hem zorbalığa uğrayan hem de zorbalık uygulayan çocuklar için olumsuz sonuçlar doğurmaktadır. Akran zorbalığında taraflar arasında “eşit olmayan güç ilişkisinin olması”, bu durumun “süreklilik” özelliği taşıması ve “kasıtlı” olarak yapılması söz konusudur.
AKRAN ZORBALIĞININ TÜRLERİ NELERDİR?
-Fiziksel Zorbalık: İtmek, dürtmek, tükürmek, vurmak, ısırmak, kulak çekmek, tekme atmak ya da çelme takmak, kesici veya delici aletlerle saldırmak, ateşli silahlarla korkutmak gibi davranışlar.
-Sözel Zorbalık: Boy, kilo, diş yapısı, ten rengi gibi bedensel özelliklerle; gözlük, diş teli ve kıyafet gibi dış görünüşü etkileyen zorunluluklarla ve tercihlerle alay etmek gibi davranışlar.
-Sosyal Zorbalık: Zorbalığa maruz bırakılan öğrenciyi oyunlara almamak, görmezden gelmek, grup dışında bırakmak, diğer öğrencileri zorbalığa uğrayan öğrenciye karşı kışkırtmak gibi davranışlar.
-Cinsel Zorbalık: Cinsel amaçlı dokunmak, elle ya da sözle sarkıntılık yapmak, cinsel çağrışımlı sözcükler kullanarak imalarda bulunmak, giysilerini kendi isteği dışında kaldırmak ya da çıkarmak, hakkında cinsel içerikli söylentiler yaymak gibi çocuğun utanç duymasına neden olacak davranışlar.
-Eşyalara Zorbalık: Zorbalık yapılan öğrencinin eşyasını, yemeğini, parasını almak ya da çalmak, zorla bir şeyler ısmarlatmak, haraç almak ve eşyalarını izinsiz kullanmak gibi davranışlar.
-Siber Zorbalık: Bireylerin, birbirlerine olumsuz yazılı ve görsel iletileri kasıtlı ve düzenli bir şekilde göndermeleri.
ÇOCUĞUN AKRAN ZORBALIĞI YAPMASININ SEBEPLERİ NELERDİR?
-Erken çocukluk döneminde, ilk bakıcının çocuğa yaklaşımında duyarsızlık, içtenlikten yoksunluk ve ilgisizlik, çocuğun ileride zorbalık yapmasına neden olabilir.
-Çocuğun ilk bakıcısının aşırı toleranslı ve hoşgörülü olması da zorbalığın sebepleri arasında gösterilebilir.
-Ebeveynlerinin fiziksel cezalandırma, şiddet uygulama, duygusal patlama gibi güce dayalı disiplin teknikleri kullanması, zorbalık uygulayan çocukların ortak özelliklerindendir.
-Çocuğun aktif ve çabuk öfkelenen bir mizaca sahip olması, sakin ve sıradan bir yapıya sahip olan çocuğa göre ileride daha saldırgan olma olasılığını artırmaktadır. Fakat bu faktörün etkisi, ilk iki faktörden daha azdır.
Aynı zamanda çocuğun fiziksel ve psikolojik faktörleri; ailesinden, okulundan ve çevresinden kaynaklanan durumları da akran zorbalığı yapmasının nedenleri arasında gösterilir. Bu nedenle sosyal becerilerden yoksun, güçlü duygularla baş etmede sorun yaşayan ve dürtüsel özellikleri olan çocuklar gözlenmeli ve olumsuz davranışları değiştirilerek yeni olumlu beceriler geliştirmeleri sağlanmalıdır.
