Bağımlılık davranışları sadece bireyi ilgilendiren konulardan değildir. İster internet bağımlılığı olsun, ister sigara, alkol, madde, kumar, vb, olsun bütün bir aile olumsuz yönde etkilenir. Bağımlılıkların aile içi iletişim ve etkileşimi azaltıcı etkileri yanında, maddi kaynakların tüketilmesi, aile bireylerinin ihtiyaçlarının karşılanamaması, aile içinde yoğun güvensizlik ve endişe duygularının hakim olması gibi sonuçları vardır.
Alkol- madde, ilaç, vb, bağımlılığı sonucu ailedeki bütün ilişkiler ciddi zarar görür. Aile içi bağlar gevşer. Olumsuz ittifak, üçgenleşmeler ortaya çıkar. Çoğu alkol madde bağımlılığı sorunlarına ciddi şiddet olayları eşlik eder. Şiddet hem eşe, hem de çocuklara yönelebilir. Korku ve ev içi terör, ihmal, istismar olgularına zemin hazırlar.
Alkol, uyuşturucu, keyif verici madde, sigara kullanımı ve bağımlılığının yoğun olduğu bireylerde; aile içi suçlama davranışlarına sıklıkla rastlanır. Alkol ve madde kullanımı aile içi sorunları artırabildiği gibi mevcut aile içi sorunlar ve çatışmalar da madde kullanımını artırma gücündedir. Karşılıklı, olumsuz türde bir etki yaratmaktadır. Alkol ve madde kullanan bir bireyin ailede var olması, sadece içen, kullanan kişiyi değil bütün bir aileyi etkiler. Yetişkin bireylerin kendilerini rahatlatmak, sakinleştirmek ya da keyif almak amaçlı alkol, madde gibi alışkanlıkları sürdürmesinin aile üzerinde “karabulut” gibi bir etkisinden söz edilir.
ALKOL-MADDE BAĞIMLILIĞINDA AİLELER NE YAPMALIDIR?
Madde ve alkol bağımlılığı sorunlarında sadece sorunu yaşayan kişi değil, ailenin de terapi sürecine dahil edilmesi önerilmektedir. Sadece bireyin maddeye yönelik tutum ve davranışlarının değişmesi yeterli değildir. Ailede yaşanan “negatif” durumun, olumsuz yaklaşım ve ittifaklarında değişmesi gereklidir. Aile hem maddeyi bırakma sürecinde kişiye moral ve motivasyon desteği sunabilir. Hem de maddeyi bırakma sonrası temiz olma halinin devam ettirilebilmesi için gereklidir.
Bozuk, işlevsiz, başa çıkma davranışlarının değişmesi gereklidir. Ailedeki tüm bireylerin sürece dahil olması sonucu, “sorunlu, suçlu, kötü” diye damgalanmış olan bireyin üstündeki yük azalabilmekte, aile içi destek sistemi ile daha kolay değişim sağlanabilmektedir. Madde bağımlılığındaki tedavi şansı ve başarısı artmaktadır.
