Bu tip kişilik bozukluğunun başlıca özelliği genç erişkinlik döneminde başlamaktadır. Değişik koşullar altında devam etmektedir. Ortaya çıkan davranışlar kişilerarası ilişkilerde, benlik algısında ve duygulanımda tutarsızlık ve belirgin dürtüselliğin olduğu sürekli bir örüntünün olmasıdır. Örneğin, diğer insanlara yönelik tutumlar ve duygular kısa bir süre sonra dikkat çekici derecede ve açıklanamaz biçimde değişebilir. Kişi duygularında kararsızdır ve birdenbire, özellikle de aşırı bir idealleştirmeden hor gören bir öfkeye doğru yer değiştirebilirler.
Borderline kişilik bozukluğu olan kişiler tartışmacı, çabuk sinirlenen, aşağılayıcı şekilde alaycı, hemen küsüveren, beraber yaşanması zor olan kişilerdir. Kumar, para harcama, cinsel ilişki, tıkanırcasına yeme gibi davranışlarda dürtüsellik bulunur ve kendine zarar verme düzeyine kadar erişebilir. Bu bireyler, net ve bütünlük arz eden bir benlik duygusu geliştirememiş ve kendi değerleri, amaçları ve meslek seçimleri hakkında belirsiz kalmışlardır. Yalnızlığa tahammülleri yoktur, terk edilmekten korkarlar, gerçek ve hayali bir terkedilmeden kaçınmak için çılgınca çabalar gösterirler. Çoğunlukla fırtınalı ve gelip geçici olan, idealleştirme ile değersizleştirme arasında gidip gelen tutarsız ve gergin ilişkileri vardır.
Genç erişkinlik döneminde başlayan borderline kişilik bozukluğunun yaygınlığı yüzde 1 ila 2 oranındadır ve kadınlarda erkeklerden sık görülmektedir. Çocukluk çağında ailenin tutarsız bir şekilde ilgi ve sevgi göstermesi, ya da başarılarını ödüllendirmesine rağmen, duygusal destek ve sıcaklık vermemesi gibi geçmişteki çocukluk yaşantılarının, çocukların güvensiz bir benlik geliştirmelerine neden olduğu ileri sürülmektedir. Borderline kişiler dünyayı ve kendilerini siyah beyaz algılayıp tanımladıkları için, diğerlerinin ya da benliğin birbirine zıt özelliklerini anlamada yetersiz kalırlar ve bu durum duyguları düzenlemede aşırı güçlük yaşamasına neden olur. Öte yandan bu savunma mekanizması borderline hastaların zayıf benliklerini üstesinden gelemeyecekleri kaygıdan korumaktadır.
Borderline kişilik bozukluğu DSM-IV-TR tanı ölçütleri aşağıdaki gibidir:
Gerçek ya da hayali bir terk edilmeden kaçınmak için çılgınca çabalar gösterme
Gözünde aşırı büyütme (göklere çıkarma) ve yerin dibine sokma uçları arasında gidip gelen, gergin ve tutarsız kişilerarası ilişkilerin olması.
Kimlik karmaşası; belirgin olarak ve sürekli bir biçimde tutarsız benlik algısı ya da kendilik duyumu
Kendini sürekli boşlukta hissetme
BORDERLİNE KİŞİLİK BOZUKLUĞUNDA TEDAVİ
Borderline kişilik bozukluğunun tedavisi uzun süreli psikoterapiyi gerektirir bunun yanı sıra yoğun öfke, kaygı, depresif duygulanımlarda ilaç tedavisi de gerekebilir.
