Farkındalık, ruhumuzun tam olarak içinde bulunduğu mekânda ve zamanda olmasını sağlama ve yaşadığımız her anı dolu dolu yaşama yeteneğidir. Çocuklar ise bu yeteneğe doğuştan sahiptir. Çocuk deyince hemen aklımıza tasasızlık gelir. Hep deriz ya “Keşke çocuk olsaydım!” Çünkü çocukluk dönemi hali hazırda farkındalık kapasitesinin yüksek olduğu bir dönemdir. Bir bebek düşünün yerken sadece yer, gülerken sadece güler ve oynarken sadece oynar. Onun aklında bir sonraki öğünde ne yiyeceği, patronu yaptığı işi beğenmezse ne diyeceği gibi düşünceler yoktur. Hal böyle olunca da çocukluk dönemi özlem duyduğumuz mutluluk dolu anlar barındırır, aslında keşke çocuk olsaydım derken o dönemdeki kaygısızlığı isteriz. Yaş aldıkça yaşam şartlarının değişmesi nedeniyle insanlarda bu farkındalık kapasitesi giderek azalır ve kimi zamanda yok olup gider. Bunun sonucu olarak da ettiği sohbetten, yediği yemekten, gittiği tatilden hiç de keyif almayan ve en önemlisi hissettiği duygulardan kaçan insanlar oluveririz.
Çocuklar en başta hayatlarını farkında olarak yaşarken sonra büyürler ve geleceği hayal etmeyi, geçmişe bakmayı öğrenirler. Beyinleri gelir, zihinsel güçleri artar ve aynı anda pek çok işle, düşünceyle uğraşmaya başlarlar. Yavaş yavaş çoğu çocuk bu farkındalık becerisini kaybeder. Elbette yetişkin olduğunda bu beceriyi geliştirmeyi tekrar deneyebilirler fakat zaten ellerinde olan bu beceriyi kaybetmeden korumalarına ve geliştirmelerine yardımcı olmak biz yetişkinlerin en temel görevi olmalı. Bu dünyaya kendisinin, duygu ve düşüncelerinin farkında olan bir birey bırakmaktan daha güzel ne olabilir?
Peki, çocukların farkındalık kapasitesi zaten varsa bunu geliştirmeye neden ihtiyacı var?
Eskiden çocukların zaten böyle bir şeye ihtiyaç duymadıkları düşünülüyordu çünkü onların hayatı “stressiz”di! Fakat günümüz çocuklarının hafta içinde yapılacaklar listesine baktığımızda boş gün bulamayabiliyoruz. Peki, biz 21. yüzyılın bu talepkâr durumunda çocuklardan nasıl rahatlamalarını, endişe etmemelerini, kendilerine güvenmelerini ve boğulmamalarını bekleyebiliriz?
Stresli anlarda beyin fonksiyonlarımız hızla gerildiğinden çoğu zaman akıllıca bir karar vermek bizim için zor olur. Çocuklar bu gibi durumlarda daha hassaslar çünkü sinir sistemleri hala gelişmekte. Toplumumuzda çocukların maruz kaldıkları stres miktarını düşünecek olursak onların bu gibi durumlarda tam kapasitelerini kullanarak karar vermelerini sağlayacak olan “bilinçli farkındalıktan” neden mahrum bırakalım. Hayatta karşılaştıkları zorluklara müdahale edemeyiz ama onlara nasıl başa çıkabileceklerini öğretebiliriz, yani dalgaları durdurmayacağız fakat sörf yapmayı öğretebiliriz.
Her yaştan çocuk “bilinçli farkındalıktan” yani şimdiki zamana karşı şefkatli ve kabullenici bir tutumla yaklaşmaktan, yararlanabilir. Tabi aynı zamanda mutluluk yaydığı ve stresten uzaklaştırdığı için aileler de bundan yararlanabilir.
Peki, çocuklar için bilinçli farkındalığın faydaları nelerdir?
* Çocukların sinir sistemlerinde direk olarak etkiye sebep olacak basit ama pratik beceriler kazandırırken onlara duygularını düzenleyebilmeleri ve dikkatlerini odaklayabilmeleri için yardım eder.
* Dikkati odaklama becerisini geliştirir.
* Çocukların davranışlarını kontrol etmesini ve duygularını düzenlemesini kolaylaştırır.
* Stres halindeyken sakinleşmelerini ve daha sağlıklı kararlar vermelerini sağlar.
* Öğrencilerin hayatlarındaki stresle başa çıkmalarına yardım eder. Öğrencilerin bilinçli farkındalık becerilerini kullanarak geliştirebilecekleri bazı alanlar: Test çözme, topluma karşı konuşma, spor, müzik, akran ilişkileri vb.
* Çocuklarda yükselen empati yeteneği, nezaket, iyi oluş, cömertlik ve şefkat gibi değerlerin artmasına yardımcı olur.
* Kaygıyı azaltırken mutluluğu teşvik eder.
Aslında en temelinde “Farkındalık çalışmaları” gerginliklerle dolu çağımızda hem fiziksel hem de zihinsel olarak biraz huzur arayan anne, baba ve çocukların beklentilerine cevap verir. Daha huzurlu bir aile yaşamı için bilinçli farkındalık becerilerinden en güzel şekilde yararlanmanız dileği ile… Sevgiler!
