Pozitif disiplinin temelinde ilişki kurmak yatar. Kurallar sıkı olmalıdır, yeri geldiğinde esneyebileceği ise unutulmamalıdır. Çocuğu duyarak kurulan içten ve gerçek bir iletişim, belli durumlarda esnek olmayı gerektirebilir. İlişki kurmak için; çocuklarla özel zaman geçirilmeli, özen ve ilgiyle dinlenilmeli, çocuğun duygularını ifade etmesine fırsat verilmeli, çocuğun duyguları ve ifade etmek istedikleri merak edilip buna yönelik sorular sorulmalı, çocuğun duyguları kabul edilip anlaşıldığı hissettirilmeli, uygun olduğunda yetişkinler de kendi duygu ve düşüncelerini paylaşmalı, çözüme odaklanılmalıdır.
Çocukla kurulan sağlıklı bir ilişki, olumsuz davranışlarını düzeltmeye gerek kalmadan ortadan kalkmasını sağlayabilecek güçtedir. Bunun sebebi çocuğun bu ilişkide kendisini ait, önemli ve güvende hissetmesinden kaynaklanır.
POZİTİF DİSİPLİN NEDİR?
-Pozitif disiplin, çocuğu disipline etmede en işlevsel yöntemdir.
-Kısa vadede anlık çözüm olarak işe yaradığı düşünülen küsme, ses yükseltme, ceza verme gibi davranışlar uzun vadede çocukta etkisini kaybeder ve aynı zamanda ebeveyn-çocuk ilişkisini olumsuz etkiler.
-Pozitif disiplin, yanlış davranışı doğruyu öğretmek için bir fırsat olarak görüp, çocuğun çözüm üretmesine yardımcı olma üzerine kuruludur. Çocuğa bir yandan sınır koyarken bir yandan da özgürlük alanı açar.
POZİTİF DİSİPLİN NE DEĞİLDİR?
-Aşırı hoşgörü: Bazen yetişkinler katı ve cezalandırıcı olmamak için fazla müsamaha gösterebilirler. Ancak bu durum çocuğa sınırları istedikleri şekilde esnetebilecekleri mesajını verir.
-Kurtarıcı rol: Bazen yetişkinler nazik olmak için çocukların tüm hayal kırıklıklarını önleme görevi üstlenebilirler. Ancak hayal kırıklığı yaşamamak çocuğun bu duyguya karşı dayanıklılık geliştirmesini engeller.
-Bir dediğini iki etmemek: Bazen yetişkinler kendilerinden ödün vererek çocuğun isteklerini yerine getirmeye adayabilirler. Böylelikle çocuk hayatta sınır ve kısıtlılıkla karşılaştığında bununla baş edemez.
POZİTİF DİSİPLİN UYGULAMAMALARINDA KULLANILABİLECEK TEKNİKLER:
-Aynalama: Bir yetişkinin, çocuğun davranış veya sözle ifade etmeye çalıştıklarını çocuğun anlayacağı şekilde kendi kelimeleriyle tekrar söze dökmesidir. Bu teknik çocuğun duygularını tanımasını ve anlaşılmış hissetmesini sağlar.
Örneğin: çocuğunuz çizgi film izliyor ve o esnada yemek yemeniz gerekiyor. Çizgi filmin başında kalkıp zorla masaya oturduğu için yüzü asık. Çocuğunuza “çizgi film zamanı bitti, şimdi yemek.” gibi bir cümle kurmak yerine, “çizgi filmini seyretmek istiyorsun, bu yüzden üzgünsün. Ama yemek yedikten sonra izlemeye devam edebilirsin.” dediğinizde tepkisi çok daha hafif olacaktır.
-“Ve”nin kullanımının önemi: Olumsuzluk içeren “ama” kelimesi yerine eşlik içeren “ve” kelimesini kullanmak, çocuğa duyulduğu ve anlaşıldığı mesajını verir. Çocuğun gerçekleşmeyecek bir talebi olduğunda, aynalamanın ardından durumu göstermek için kullanılır.
Örneğin: “Biliyorum arkadaşlarınla daha fazla oynamak istiyorsun ve eve gitme vakti geldi.”
Bazı durumlarda olumsuz yanıtın çocuğa dair değil, duruma dair olduğunu göstermek için de olumlu bir cümlenin ardından kullanılabilir.
Örneğin: ‘‘Seni seviyorum ve cevabım hayır”.
-Kısıtlandırılmış seçenekler: Gündelik yaşamda çocuğu ilgilendiren basit konularda çocuğun söz hakkının olması ona bağımsızlık, sorumluluk ve bireysellik hissi kazandırır. Çok seçenek ile karşılaşan çocuk için karar vermek zor olabilir. Seçeneklerin azaltılması, sınırların belirlemenin yanı sıra çocuğa hayatına dair söz hakkı da tanımış olur.
Örneğin: ev ödevini yapmamak çocuk için bir seçenek değildir fakat çocuk ödevini okuldan sonra hangi zaman aralığında yapacağına kendisi karar verebilir. Yani çocuğa “ödevini yemekten sonra mı yoksa yemekten önce mi yapmak istersin?” seçeneği sunulabilir.
