Çocuklar değişen ekonomik, teknolojik, sosyal koşullara uyum sağlamakta zorlanabilirler. Her çocuğun gelişimi ve çevresiyle kurduğu iletişim birbirinden farklı olduğu gibi değişen yaşam koşullarına uyum süreci de oldukça farklıdır. Çocukların sosyal çevrelerinde oluşan olaylara, durumlara gösterdikleri olumsuz tepkilere “uyum bozukluğu”, “sosyal uyumsuzluk” adı verilir.
Çocuklarda Sosyal Uyumsuzluğun Nedenleri:
Sosyal uyumsuzluk genetik aktarım yoluyla oluşabilir. Genetik aktarım pek çok hastalığın genler yardımıyla ebeveynler ve aile yakınlarından çocuğa geçmesine sebep olur.
Çocukların aile tarafından yeterince sevgi görmemesi, baskı altında kalması, huzursuz bir aile hayatının olması, aile tarafından çocuğa güven ortamının oluşturulmaması, ebeveynler ve çocuk arasında iletişim problemi olması, aileden şiddet görmesi sosyal yaşamda uyum problemi yaşamalarına sebep olabilir. Çocukların; beslenme, barınma, giyinme gibi temel ihtiyaçlarının karşılanmaması çocuklarda sosyal uyumsuzluğun ortaya çıkmasına sebep olan bir diğer etkenlerden biridir.
Sosyal Uyum Problemi Yaşan Çocukların Gösterdiği Belirtiler:
-Sinirlidirler. Gereksiz yere öfke patlaması yaşayıp, bağırmaya başlayabilirler.
-Endişeli, utangaç ve korkaktırlar.
-Yalan söylerler. Özellikle arkadaşlarına, aileleriyle ilgili yalan söylerler.
-Eleştiri kabul etmezler, kendilerini daima haklı görürler. Onlara ters gelen bir şey söylendiğinde kendileri veya kendi söyledikleri konuyu haksız olsalar da sonuna kadar savunurlar.
-Bazı sosyal uyum problemi olan çocuklar çok öz güvenli oldukları gibi bazıları da kendilerine güvenmezler. Kendilerini arkadaşlarından daha aşağıda görüler.
-Sosyal uyumsuzluk, okula karşı ilgisiz olan çocuklarda da görülür. Bu çocuklar okula gitmek istemezler ve zaman zaman okuldan kaçarlar. Okulda arkadaşlarıyla bir etkinliğe katılmak istemezler.
-Kendi yaşıtları olan arkadaşlarıyla oynamak istemezler. Oyun oynadıklarında ise oyunbozanlık yapabilirler.
-Sosyal uyum problemi olan çocuklarda fiziksel belirtilerde sıklıkla görülür. Bunlar tırnak yeme, titreme, kas seğirmesi gibi fiziksel belirtilerdir.
-Yarışmaktan hoşlanırlar.
-Sosyal uyum problemi olan çocuklar başkasının eşyalarını çalmak gibi suçları da işleyebilirler.
Sosyal uyumsuzluk problemi olan çocukların ailelerinde çocuklarıyla iletişim kurarken yapması gereken önemli noktalar vardır. Öncelikle çocukla sakin bir dille konuşulmalıdır. Uyumsuzluk problemi olduğu için çocuğa kızıp, bağırılmamalıdır. Yaptığı iyi davranışlar ödüllendirilmeli, çevreyi etkileyecek düzeyde yaptığı olumsuz davranışlar cezalandırılmalıdır. Çocuğun yapabildiği ve yapamadığı şeyler aileler tarafından gözlenmeli ve gözleme dayanarak çocuğun yapabildiği şeyler istenmelidir. Sosyal uyum bozukluğu olan çocukların başka çocuklarla kıyaslanması da onlar üzerinde negatif etki yaratacaktır. Bu sebeple anne babalar çocuklarını, kardeşleriyle ve arkadaşlarıyla kıyaslamamalıdır. Sosyal uyumsuzluk, bu problemi yaşayan çocukların eğitim hayatını etkiler. Bazı durumlarda çocuklar yaşıtlarıyla aynı okullara gidemeyebilirler. Bu durumlarda okulların verdiği rapor ile sosyal uyumsuzluk problemi olan çocuklar özel eğitim hizmeti veren kurumlarda eğitim görebilirler.
