İçinden geçtiğimiz günler, gerçekten olağandışı günler... Büyük bir salgınla karşı karşıyayız. Evlerimizde kalmamız gerekiyor. Sanki kötü bir düş görüyoruz. Ama bu günler de geçecek. Bu günlerde elimizde bulunan en önemli kaynak, zaman... Zamanı da değerlendirmek gerekiyor. Çünkü gitti mi gidecek olan zaman, bize nitelikli metinleri okumak için olanak sağlıyor. Ben de bugünlerde daha da önemli olduğuna inandığım birkaç maddeyi ve okunacak kitaplarla yazarları yararlı olması umuduyla sizlerle paylaşıyorum. Sağlıklı günler dileğiyle...
İLKOKUL 1. SINIF VE DİĞER SINIFLAR İÇİN OKUMA VE YAZMAYI GELİŞTİRİCİ ETKİNLİKLER
- İlkokul 1. Sınıflar için Dikte Çalışması yapılabilir. Dikte, söylenilen cümlelerin ya da sözcüklerin hiçbir yere bakılmaksızın deftere yazdırılmasıdır. Özellikle okuma güçlüğü çeken çocuklara yararlı olur.
- İlkokul 1. sınıflara ve diğer sınıflara onların düzeyine uygun şiirler ezberletilebilir. Sözgelimi, Fazıl Hüsnü Dağlarca'nın şiirleri onların duygu ve düşünce dünyasını besler. Şiir okumak çocuğun kendine olan güvenini artıracaktır ve ona dil sevgisi kazandıracaktır.
- Şiir, masal, tekerleme, mani okutturulabilir. Bunlar, çocuğun dil gelişimine önemli ölçüde katkı sağlar.
- Yazınsal nitelikli çocuk kitapları dil, duygu ve düşünce dünyasına önemli ölçüde katkıda bulunur. Onların kişilik gelişimini ve değişik kültürleri tanımasını sağlar. Kitap sevgisi kazanan çocuk daha mutlu ve doyumlu olur. Duygusal zekasının da gelişmesine katkıda bulunur.
- Özellikle renkli resimli kitaplar çocuğun estetik gelişimini, sanat eğitimini görsel uyaranlarla destekler.
- Çocukların erken yaşlarda okuma kültürü edinmeleri yazılı kültürle dost olmalarını sağlamak temel amaç olmalıdır. Bu, onları aynı zamanda birey de yapacaktır.
- Çocuk, okumaya geçmiş olsa bile okul öncesi zamanlarda yapıldığı gibi ona uyumadan önce yine yetişkin tarafından kitap (masal, öykü) okunmaya devam edilmelidir.
- Çocukların eğlenmesini, keşfetmesini ve yeni şeyler öğrenmesini destekleyen kitaplar verilmelidir. Öğüt veren, durmadan bir şeyler yapmasını ya da yapmamasını söyleyen, çocuğa parmak sallayan kitaplardan uzak durulmalıdır. Bu gibi tutumları taşıyan kitaplar çocuğu okumaktan büsbütün soğutmaktadır.
- İlkokul çağı, çocukların okuma kültürü kitap okuma gereksiniminin en duyarlı dönemidir. Sözcük kazanımının belirgin oranda arttığı bu dönemde okudukları kitaplardan dil tadı alabilmeleri gerekir. Çocuğa ait bir kitaplık oluşturmak da onların kitapları sahiplenmesini sağlayacaktır.
- Çocukların hem sesli okumaları hem de gözleriyle izleyerek (sessiz) okuma yapabilmeleri sağlanmalıdır. Çocukla birlikte bir haftalık ya da bir aylık okuyacakları kitapların listesi yapılabilir. Okunacak kitaplarda doğal bir ses tonuyla vurgu ve tonlamalara dikkat edilmesi verimli okuma yapılabilmesini sağlar.
İLOKULLAR İÇİN KİTAP ÖNERİLERİ
- Behiç Ak, Güneşi Bile Tamir Eden Adam. Vapurları Seven Çocuk.
- Muzaffer İzgü, Bizim Sınıf Kıra Gitti, Şikayetçi Şakir, Yumurtadan Çıkan Öğretmen, Kara Pamuk, Çocukların Ormanı...
- Gülten Dayıoğlu, Küskün Ayıcık, Yaşanmış Hayvan Öyküleri, Sıcak Ekmek..
- Emin Özdemir, Mutlu Kentin Yöneticisi.
- Süleyman Bulut, Toparlacık Nokta Ve Arkadaşları, Ormandaki Dev...
- Nur İçözü, Okula Giden Sandal, Canı Sıkılan Deniz Feneri...
- Sevim Ak, Uçurtmam Bulut Şimdi.
- İncila Çalışkan, Babamın Kitap Sandığı, Sedef Kız...
- Arnold Lobel, Kurbağa Ve Murbağa Sıkı Dostlar, Baykuş Evde Tek Başına, Fil Amca...
- Hüseyin Yurttaş, Sevgiyle Dönsün Dünya, Çamlı Kuledeki Giz, Cüceler Gezegeni...
- Hamdullah Köseoğlu, Bilge Karganın Günlüğü, Çocuk Ve Dede, Kar Çiçekleri...
- Cahit Kaya, Duman.
- Çiler Çelikler, Hayvanlardan Çocuklara Mektuplar.
- Okuma güçlüğü yaşayan çocuklar için Sen de Oku Kitapları... Telefon Bilmecesi, Bilge Köpek, Büyülü Telgraf, Yıldız Adam...
- Fazıl Hüsnü Dağlarca, Balina İle Mandalina, Bitkiler Okulu...
- Abdülkadir Budak, Bir Gül Çocuk.
- Ferda İzbudak Akıncı, Rüzgar Masalları, Çuvaldiken Kasabası, Su Masalları...
- Dilek Yazar, Pal Pal Palyaço, Kızılbenek...
- Samed Behrengi, Bir Şeftali Bin Şeftali, Küçük Kara Balık, Püsküllü Deve...
- Susanna Tamaro, Kitaplardan Korkan Çocuk...
ÇOCUKLARINIZA KANATLAR VERİN, UÇMAYI ONLARA BIRAKIN...
Gabriel Garcia Marquez, bu cümleyi dünyadaki tüm çocuklar için söylemiştir. Yukarıda önerilen kitaplar ve yazarlar daha da çoğaltılabilir. Şimdilik böyle başlıyorum. Bu liste daha da uzayabilir. Bol okumalı, bol kitaplı günler. Zamanımız bol, heyecanımız, hayal gücümüz yüksek...
