Bazı insanlar yaşadıklarını sanır. Koca laflar eder, omuzlarını kabartır, kendilerini büyük görürler. Dönüp bakıldığında ise arkalarında hiçbir iz yoktur. Bir çiviyi yerine çakmamış, bir taşı yerine koymamış, bir insanın hayatına zerre dokunmamışlardır. Sadece anlatırlar. Anlattıkça büyüdüklerini, anlattıkça var olduklarını düşünürler. Oysa ne kadar konuştuklarının bir önemi yoktur. Bir şey yapmayan insan, bir gölge kadar hafiftir.
Gerçekten yaşayanlar, gösterişe ihtiyaç duymaz. Sabahın köründe uyanıp tarlasını süren çiftçi, elinde çekiciyle taşın üstüne taş koyan usta, kimse görmese de bir iyiliği sessizce yapan insan… Konuşmak yerine yapan, anlatmak yerine yaşayan onlar olur. Değer, sözlerde değil ellerin emeğinde saklıdır. Büyük laflar etmeden büyük işler başaran, kendini göstermeye çalışmadan dünyaya iz bırakan insan, gerçek anlamda var olan insandır.
Kendini büyük görenlerin birçoğu hiçbir şey yapmadan her şey olduklarını sanır. Gölgesinden büyük hayaller çizen, kendini dev aynasında izleyenler… Bir işin ucundan tutmaz, başkasının emeğine burun kıvırırlar. Katkıları yoktur fakat her şeye dair bir sözleri vardır. Zihinleri işlemekten uzak, elleri dokunmaktan acizdir. En tehlikelisi de, kendilerini gerçekten bir şey sanmalarıdır.
Diogenes, böyle insanlara meydan okuyan bir filozoftu. Hayatını süslü laflarla değil, çıplak gerçeklerle yaşamıştı. Sahip olmayı değil, olmayı seçmişti. Malı mülkü, ünvanları, sahte büyüklükleri elinin tersiyle itmişti. Koca bir dünyaya sığamamış, küçücük bir fıçıda tüm hayatını geçirmişti. Çünkü önemli olan, neye sahip olduğun değil, kim olduğundu.
Büyük İskender bile ona hayran kalmış, karşısına geçip sormuştu:
“Ne dilersen, söyle. Senin için her şeyi yaparım.”
Diogenes gözlerini kısmış, yüzüne bile bakmadan cevap vermişti:
“Gölge etme, başka ihsan istemem.”
Gerçekten bir şey yapmak isteyen insanın, başkasının gölgesine ihtiyacı yoktur. Ne alkış, ne övgü, ne de sahte bir ihtişam gereklidir. Yapmak yeterlidir. Üretmek, iz bırakmak, fayda sağlamak… Bunları yapmayan, bir çakıl taşı kadar bile dünyaya katkısı olmayan biri, ne kadar büyük görünmeye çalışırsa çalışsın, koca bir hiçtir.
İnsan yaptığıyla vardır. Yapmadığıyla değil.
