Son günlerde hayatımızdaki birçok değişiklik Cumhurbaşkanı kararnameleri ile yapılmakta hatta uluslararası sözleşmelerden bir gece yarısı çekilme kararı alınmaktadır. Yine Meclis başkanının Montrö Sözleşmesi'nden Cumhurbaşkanı'nın bir kararı ile çıkılabileceğinin mümkün olduğunu ifade etmesi “Bu gerçekten olabilir mi?” sorusunu sorduruyor.
2017 yılında Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçilmesi ile Cumhurbaşkanı'na kararname ile asli düzenleme yetkisi verilmiş olsa da bu yetkinin sınırsız olmadığını kabul etmek gerekir. Anayasa üstte olmak üzere sırası ile uluslararası sözleşmeler, kanunlar, kanun hükmünde kararnameler, tüzük ve yönetmelikler üstteki norma aykırı olarak düzenlenemez. Bu doğrultuda Cumhurbaşkanlığı kararnameleri Anayasa'ya ve kanunlara aykırı olamaz.
Anayasa'nın 90. Maddesi ile “Usulüne göre yürürlüğe konulmuş milletlerarası antlaşmalar kanun hükmündedir.” Bu cümleyi takip eden ikinci cümlede ise “Bunlar hakkında Anayasaya aykırılık iddiası ile Anayasa Mahkemesine başvurulamaz.” Böylece uluslararası antlaşmalara bir ayrıcalık tanınarak, kanunların üzerinde bir yer verilmektedir. Yine Anayasa m. 104'de CBK'ların sınırları şöyle düzenlenmiştir. “Kanunda açıkça düzenlenen konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz. Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile kanunlarda farklı hükümler bulunması halinde, kanun hükümleri uygulanır. Türkiye Büyük Millet Meclisinin aynı konuda kanun çıkarması durumunda, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi hükümsüz hale gelir.”
Anayasamızda her şey bu kadar açıkken Cumhurbaşkanı kararnamelerine kanunların, uluslararası sözleşmelerin üzerinde bir güç vermeye çalışmayı bir hukukçu olarak anlamakta zorluk çekiyorum. Bir ülke gelişmek büyümek istiyorsa hukuk kurallarına ve demokrasiye sıkı sıkıya bağlı kalmalı ve hukuku her şeyin üstünde tutmalıdır. Her birimizin, ülkemizin bu konuda nerede olduğuna dair, bir fikri olsa da somut verileri bilmek durumun vahametini anlamak açısından iyi olacaktır. Hukukun üstünlüğünü ölçen ve dünya çapında uzmanlar tarafından hazırlanan Dünya Adalet Projesi (WJP) Hukukun Üstünlüğü Endeksi 2020 raporunda Türkiye 128 ülke arasında 107. sırada bulunuyor. Netice olarak; Dünya Adalet Projesi'nin 2019 yılında hazırladığı raporda 101'inci sırada yer alan Türkiye'nin 2020 yılındaki listede sıra kaybetmeye devam etmesi yapısal büyük bir sorun olduğunu göstermektedir.
