Mart.2020 de başlayan pandemi dönemi ile Dünya ekonomisinde başta hammadde fiyatlarından yaşanan artışlar nedeniyle mal tedariklerinde de sorunlar yaşandığını.. bu nedenle gelen taleplerin karşılanamaması vs. nedeniyle ekonomi enteresan bir dönem yaşanıyor.
Bu durum neredeyse tüm sektörler için geçerli.. konumuz inşaat olunca sektörde malumunuz üzere 4000 kalem mal kullanılıyor.. bu da yaklaşık olarak 280 sektörü etkiliyor.
Başta demir ve çimento olmak üzere kapı, pencere, fayans, mutfak, asansör, cephe kaplamaları, yalıtım, izolasyon vs aklınıza gelen tüm ürünler zamlandı.
Sürecin ne kadar devam edeceği ise meçhul.
***
Devam edelim.. geçtiğimiz hafta basında da yer alan haberlere göre; inşaat sektöründeki maliyetlerin artışlarından bahseden, şikayet eden ve süreçle ilgili fikir ve görüş beyan eden şirket temsilcilerine projelerde kullanılan malzeme lejantlarına göre neredeyse yüzde 140-150 artış yaşandığına vurgu yapılarak ve konut fiyatlarının artacağına dikkat çekildi.
Cumhuriyet Gazetesi'nden Şehriban Kıraç'ın haberine göre; sektörde faaliyet gösteren bir şirket yetkilisi yaptığı açıklamada şöyle bir yaklaşım ve örnekleme yapılıyor;
“Bodrum'da kira fiyatlarının son bir senede yüzde 35-40 yükseldiğini, yatırımların geri dönüşlerinin de (amortisman) son zamanda rağbetlerdeki yoğunluk sebebiyle 8-10 seneye kadar gerilediğini, bu zamanın İstanbul'da 20-25 sene olarak belirlendiğine dikkat çekerek.. Alım gücü zaten düşüyor.
Konut fiyatlarının artması konut geliştiricilerinin hiç istemediği bir konu.
Konut fiyatlarında minimum yüzde 15 fiyat artışı olacak” dedi.
***
Hafta içinde kurumsal firmalara çalışan hizmet sektöründen bir yetkili şöyle bir örnekleme yaptı.. “Pandemi döneminde insanlar emlak yatırımlarına farklı bakmaya başladı. Geleceğe matuf en doğru ve sağlam yatırımın emlak olduğunu bir kez daha anladı. Birkaç sene evvel geri dönüşün 180-200 ay olan barem, artık kurumsal kiralamalı mülklerin satışı için lokasyona göre 280-380 ay bareminin
geçerli olduğunu” söyledi.
Bu süreci etkileyen parametreler ise arsa arzı, mevduat faizleri, büyüyen ekonomi, geleceğe güven ve İstikrar Gayrimenkule bakışı değiştirmektedir.
***
İnşaat sektöründe zam fırtınası yaşanıyor.
Sektör temsilcileri maliyetlerdeki artışları değerlendirerek sürecin en az iki sene daha devam edeceği öngörülen artışlar, rekor seviyelere ulaştı.
İnşaat maliyet endeksinde yaşanan yükseliş Nisan 2021'de hızlandı.
Dünya Gazetesi'nden Leyla İlhan'ın haberine göre; 2020 Kasım'da yüzde 20'lere, 2021 Mart'tan beri de yüzde 30'lara ulaşan inşaat maliyet artışı gündemden düşmüyor.
İnşaat maliyetlerindeki yükseliş Nisan ayında senelik bazda yüzde 35,48 oranında olurken, aylık bazda yaşanan yükseliş yüzde 3,54 oranında oldu.
Sektör senelik bazda yaşanan yükselişle son 2.5 senenin en yüksek artış oranına ulaştı.
Sektör temsilcileri, bu artışın iki sene daha devam edeceğini belirtiyor.
“Artış 2 yıl daha sürecek”
İnşaat sektöründe yaşanan maliyet artışlarına ilişkin bir değerlendirme de Cathay gruptan geldi;
“Gelişmiş ekonomilerin pandemiden çıkışlarıyla emtia ve petrol fiyatlarının artış etkisini biz yeni hissetmeye başladık.
Bizim gibi gelişmekte olan ülkelerin aşılama gibi önlemlerle pandemi sürecinden çıkmaları başlayınca oluşacak talep artışı da emtia fiyatları üzerinde yükseltici etki yaratacak.
Ayrıca pandemi sürecinde tüm dünyada piyasaya sürülen yüksek miktarda paranın enflasyonu yükseltmesi de başlamış sayılır.
Tüm bunları beraber düşündüğümüzde dünyada artacak fiyatların bizim ülkemizde kur etkisiyle daha da fazla artacağını düşünmek mantıklı.
Artan maliyetler ve son senelerde azalan konut imalatı yüzünden önümüzdeki yıllarda konut fiyatlarının artması kaçınılmaz gözüküyor.
Türkiye ekonomisinin büyüme oranları ve faizlerin nispeten düşme hızı konut fiyatlarının artmasında diğer önemli faktörler olacak” açıklamasında bulundu.
“Malzemedeki gerçek artış oranı yüzde 65-70”
Babacan Yapı YK Başkanı İbrahim Babacan da, inşaat maliyetlerindeki yükselişin artık olağan üstü sayıları gördüğüne dikkat çekerek, “Bu artışlar inşaat demiri, bakır, çimento gibi maden kaynaklı emtialara gelen artışlardan yaşandı. Bir taraftan ise piyasada oluşan risk algısından dolayı bizimle iş yapan firmaların finansman kaynaklarındaki artışlarda bu fiyatlara eklenmeye başladı.
Risk algısı yükseldiği için, eskiden bir taşeron bir projeye 100 lira fiyat verirken enflasyonu yüzde 5 öngörürken, şimdi yüzde 15 öngörmeye başladı. Bu şekilde risk algıları yükseldi.
Yani hammadde maden bazlı artışlar, finansman maliyetlerindeki artışlar ve risk algısındaki yükseliş nedeniyle üst üste geldiği zaman inşaat malzeme endeksindeki yükseliş TÜİK açıkladığı gibi yüzde 43'lerde değil, yüzde 65 ile 70'lerde” diye konuştu.
Şu an başladıkları yeni projelerin inşaat maliyetlerinde eski oranlara göre 2 katlık bir yükseliş yaşandığına vurgu yapan Babacan, “Nitelikli A sınıfı yapıda metrekarede net inşaat maliyetimiz .. ortalamada 6 bin TL'ye geldi. Dolayısıyla bu da tüketicinin gayrimenkule erişiminde mesafeyi uzatacak” dedi.
Bina dışında maliyet artışı yüzde 38.42 oldu
TÜİK tarafından düzenli olarak inşaatı maliyet endeksinin Nisan ayı sonuçlarında bina inşaatı maliyet endeksinin, Mart'a göre yüzde 3,61, Nisan 2020'ye göre yüzde 34,63 yükseldiği belirlendi.
Bina dışı yapılar için inşaat maliyet endeksi, Mart'a göre yüzde 3,29, bir önceki senenin aynı ayına göre yüzde 38,42 arttı.
Bina dışında maliyette malzeme endeksi aylık bazda yüzde 4,46, işçilik endeksi yüzde 0,41 artış gösterirken, senelik olarak bakıldığında malzeme endeksi yüzde 47,57, işçilik endeksi yüzde 19,49 yükseldi.
***
Sonuç olarak, gayrimenkul toprağa dayalı bir yatırım ve ihtiyaçtır.. arsa stoklarına bağlı ilerleyen bir iştir.
Her yılda 1 milyon konuta ihtiyaç vardır.. ve her halükarda mülklerin fiyatları daha da artacaktır.
İyi haftalar..
