Silivri Sanayici ve İşadamları Derneği Başkanı Hakan Kocabaş salgın döneminde yaşadıklarını ve sürece dair görüşlerini Hürhaber'e anlattı.
Silivri Sanayici ve İşadamları Derneği Başkanı Hakan Kocabaş ile geride bıraktığımız 5 aylık salgın döneminde iş dünyasının durumunu değerlendirdik. Yaşananlar ve önümüzdeki sürece dair görüşlerini paylaşan Kocabaş, “Ben iyimserim” diyerek her zamanki pozitif yaklaşımının yanında “Kötüyü atlattık diye düşünüyorum” yorumunu yaptı.
“SIKINTILI DÖNEMİ ÇOK ŞÜKÜR İYİ ATLATTIK DİYE DÜŞÜNÜYORUM”
Sevginar SALİ: Mart -Eylül aylarındaki salgın döneminde süreç iş dünyası açısından nasıl geçti?
Hakan KOCABAŞ: İş dünyası, insanlarımız dedi ki: ‘Çin'de çıktı, bize yarayacak. Satışımızı yapacağız, imalat artacak' filan… Pandeminin bize güzellikleri olacak dedik ama üretim bazında bizim için çok zordu. Gıda, hijyen malzemesi gibi özellikle bazı kalemleri üretmemiz lazım. Bazı malzemeler var ki üretimi olmasa salgının belki etkileri daha da artacaktı. Bir yandan da iş sağlığı ve güvenliğini düşünmemiz gerek. Sıkıntılı dönemi çok şükür iyi atlattık diye düşünüyorum.
“İNŞALLAH BUNDAN SONRA YASAKLAR ORTAYA ÇIKMAZ”
Kaymakamımızla irtibat içinde olduk. Bize çok önemli faydaları, izinler konusunda yanımızda oldu. İmalatın yapılması lazım ama üretim devlet tarafından iptal edilmiş. Yönetmeliklere uygun şekilde arkadaşlarımızı motive ettik, çalıştırdık. Bu dönem de öyle geçti. İnşallah bundan sonra yasaklar ortaya çıkmaz. Yasakların tekrar ortaya çıkması ekonominin daha kötüye gitmesine yol açar.
“HİÇBİR ŞEY ÜRETMEDEN GİDERLERİN KARŞILANMASI HAKİKATEN ÇOK ZOR”
Sevginar SALİ: Salgın sürecinde yaşananın diğer ekonomik krizlerden farkı ne oldu?
Hakan KOCABAŞ: Çok farklı… Kendi özelimden anlatayım. Paniğe kapıldık. Hiç sipariş yok. Fabrikayı 1.5 ay kapattık. İnsani yönünü de düşünüyoruz. Kısa çalışmaya geçelim, devletimiz personelin parasının yüzde 60'ını versin ama bu insanların eline geçen belli bir para vardı, ona göre hesap kitabı yapıldı. Ne olacak, geri kalanı nasıl tamamlayacak? Biz ve bizim gibi düşünen birçok firma, özellikle Silivri SİAD'ın üyeleri personellerinin o eksiklerini kapattı.
Bir firmanın aylık harcamaları gerçekten çok büyük rakamlar oldu. Hiçbir şey üretmeden giderlerin karşılanması hakikaten çok zor. Bu konuda derneğimiz üyeleriyle gurur duyuyorum, personellerine sahip çıktılar. Personel bazında da bazı şeyler oluyor. ‘Bizim paramızı ödemek zorunda' deniyor. Niçin ödemek zorunda? İnsanlık olarak ödemek zorunda. Öbür taraftan ‘Ben devletten bu parayı aldığına göre personelin geçimini düşünmem' diyenler de olabilir. Mutlaka bunlar da vardır.
“ÖNEMLİ BİR BADİREYİ ATLATTIK”
Biz önemli bir badireyi atlattık diye düşünüyorum. İnşallah bundan sonra sürmez çünkü ekonominin, dengelerin bozulması kargaşayı, kavgayı birlikte getirir.
“BEN İYİMSERİM”
Sevginar SALİ: Salgının ekonomik olduğu kadar ciddi sosyal ve psikolojik etkileri de var. Daha kötüsünün gelme ihtimali var mı sizce?
Hakan KOCABAŞ: Ben böyle bir şeyin olacağına inanmıyorum. Pompalama yapıldığını düşünüyorum. Bu konuda biraz iyimserim. Kötüyü atlattık diye düşünüyorum.
Kuşağımız çok talihsiz. Her şeyi yaşadık. Anayasa kitapçıkları fırlatıldı, dolar fahiş yükseldi vs. Şu oldu bu oldu, neredeyse her şeyi yaşadık bir pandemiyi yaşamamıştık. Bunu da gördük. Ben pandeminin ne olduğunu bilmiyordum. İspanya'da salgın olduğunu biliyorduk ama tam olarak nasıl bir şey olduğunu bilmiyorduk. İlkleri yaşadık, bundan sonra kötü olacağını hiç düşünmüyorum.
“MİLLETİMİZ EN HIZLI HAREKET EDEN VE EN KIVRAK ZEKÂYA SAHİP”
Sevginar SALİ: Pandemi bizi bir yandan üretim ve çalışma konusunda da bizleri güçlendirdi diye düşünüyorum. Eğer biz bu süreci atlatırsak güçlenerek çıkacağız katılıyor musunuz?
Hakan KOCABAŞ: Gerçekten doğru. Dünyada aslında en hızlı hareket edebilen en kıvrak, esnek, adaptasyon sürecinde kabiliyetli milletlerdeniz. Pandemi çıktı, arkadaşlarım maske, siperlikler, dezenfektan yapmaya başladı. Milletimizin kıvrak zekâya sahip ve pratik olduğunu düşünüyorum. O yüzden pandemiden çok şey öğrendiğimizi de düşünüyorum. Ayasofya kararının bile pandemide etkisinin olduğu kanaatini taşıyorum. Normal zamanda belki bunu yapamayabilirdik.
“FUARLARA KATILMAMAKTAN DOLAYI HAK KAYBIMIZ OLMAYACAK”
Sevginar SALİ: Eylül ayında fuarlarınız başlıyordu. Bu sene devam edecek mi?
Hakan KOCABAŞ: İptal olmayan fuarlar var ama biz katılmıyoruz, birçok firma da katılmıyor. Katılan firmalar olacak. Görüşmeler sonucunda şöyle bir karara varıldı; bu sene katılmayan firmalar önümüzdeki yıl mutlaka aynı stantlarda yerini alacak. Hak kaybı olmayacak. Mobilya Aksesuarları Derneğinin üyesiyiz. Dernek çalışmaları sonucunda bu güvenceyi elde ettik çok da iyi oldu. Kimsenin fuara geleceğini de düşünmüyoruz. Gelmemesi de lazım çünkü insanların oraya toplanmasının yolu açmış olur. Sonuçta hastalığın habercisi olabilir. Kapalı bir alan. Ertelenmesi iyi oldu. Pandemin ortalama en az 1-1.5 sene daha süreceği kesin. Bu fuarın en azından şimdilik ertelenmiş olması bizler için iyi oldu.
“TÜRKİYE'NİN ÖNÜNÜN AÇIK OLDUĞUNU VE HER ŞEYİN DAHA İYİ OLACAĞINA İNANIYORUM”
Sevginar SALİ: Pandemi süreci öncesi üretim kapasitenize dönebildiniz mi?
Hakan KOCABAŞ: Biz firma olarak yüzde yüz döndük. Çoğu firmanın da döndüğünü öğreniyorum. 1.5 aydır çalışmamızın esas amacı kaybettiğimiz zamanı, zararı kapatabilir miyiz diye. Şu anda o uğraşta başarılı gidiyoruz. Eylül'den itibaren yılbaşına kadar işlerin biraz durgunlaşması söz konusu olabilir. Ona da hazırlıklı olmamız lazım. Türkiye'nin önünün açık olduğunu ve her şeyin daha iyi olacağına inanıyorum. Pandemiyi bir şekilde atlatacağız. Hepimiz belki bu hastalığı geçireceğiz. Mühim olan ilacı veya aşıyı bularak geçirmek. Sağlık Bakanımızı çok iyi anlıyorum. Yakalanan sayısından ziyade yoğun bakımdaki yoğunluk olmazsa biz bunu çok rahat atlatırız. Şu andaki tedavilerde Türkiye çok başarılı. Sorun gözükmüyor.
“ELEMAN ARAYIŞIMIZ DEVAM EDİYOR”
Sevginar SALİ: İşten çıkarma yasağı iki ay daha uzatıldı, sonrasında işsizlik oranlarında bir artış endişesi olmalı mı?
Hakan KOCABAŞ: Personel sıkıntısı hala sürüyor. Personel ihtiyacı olan firmalar var. O yüzden öyle bir sıkıntı görmüyorum.
“ENERJİ PİYASASINDAKİ FİRMALARLA İNDİRİM GÖRÜŞMELERİMİZ SÜRÜYOR”
Sevginar SALİ: Silivri SİAD çalışmalarınız ne durumda?
Hakan KOCABAŞ: Bizim dönem dönem çalışmalarımız var. Enerji piyasasındaki firmalarla indirim konulu görüşmelerimiz sürüyor çünkü üyelerimiz önemli bir kilovatta enerji kullanıyor. Dernek olarak bunu başlattık. Herkese de örnek oldu. Firmalarımı çok büyük kazançlar elde etti. Biz de Silivri SİAD olarak onur duyuyoruz. Bazı firmalarımızla doğalgaz konusunda da çalışma yapmak istiyoruz. Bunu gerçekleştirdiğimizde üyelerimize yönelik çalışmalarımızı bitirmiş oluruz. Önümüzdeki günlerde ziyaretlerimiz var.
İnsan olmak birbirine dokunabilmeyi de gerektiriyor. Üyelerimizi özledik.
Perşembe günü siyasi partilerimizin ilçe başkanlarını ziyaret edeceğiz. Önümüzdeki hafta kamu kurumlarımızın değişen yöneticilerini ziyaret edeceğiz.
Kaymakam beye bir nezaket ziyaretinde bulunacağız.
“ELEKTRİK SORUNUMUZ HALA ÇÖZÜLMEDİ”
Sevginar SALİ: Elektrik kesintisi sorunu giderildi mi?
Hakan KOCABAŞ: Anormal bir durum var. Belirli şeyler neden olarak gösteriliyor. Örneğin leylek göçleri v.s. ama bu da bizim canımızı sıkıyor. Bazı bölümlerimiz 24 saat çalışıyor. Gece 8-10 defa elektrik kesiliyor. Maddi kayıplarımız oluyor. Elemanlarda stres başlıyor. Elektrik kesintisi anında makinanın göz kırpmasıyla bütün tellerin kopmasına, ürünün ziyan olmasına neden oluyor. Tekrar rantablı çalışmaya geçene kadar 1.5 saati alıyor. Usta tam yoluna getiriyor bir dakika daha kesiliyor.
“ORTAKÖY'DE YAPILAN TRAFONUN ÇOK FAYDASI OLDU”
Sevginar SALİ: Ortaköy'de yapılan trafonun faydası oldu mu?
Hakan KOCABAŞ: Çok faydası oldu. BEDAŞ'la ilişkilerimiz çok iyi. Silivri Şube Müdürü Murat bey, hem Afacan bey çok ilgililer. Genel Müdürle de görüşüyorum. O da çok işine sahip ve buraya neler gerektiğini biliyor. Önümüzdeki dönem için yatırım planı içine alınmasını istediğimiz mutlaka trafolar var ama onlardan önce yer altına alınması gereken bir hat söz konusu. Silivri geniş ve dağınık bir alan. Havayi hattın leyleklerden etkilenmeyecek bir kısmını en azından yatırım planı içerisine alınması sağlayabilirse BEDAŞ Genel Müdürümüz ve ekibi biz de buna müteşekkir olacağız. Çok ıstırap çekiyoruz. Bu ülkenin milli geliri. Buna sahip çıkmak lazım. Elektrik sorunumuz hala çözülmedi. Herhalde yapılanlar eksik kaldı.
“PLANLAR KONUSUNDA HALA ÜMİTLİYİZ”
Sevginar SALİ: Planlarla ilgili süreçte bir değişiklik var mı? Sanayi alanıyken yatırım yaptığınız alanların ‘konut'a dönüşmesinden doğan gelecek kaygılarınız ve üretim alanlarınızı genişletememe sıkıntısı devam ediyor mu?
Hakan KOCABAŞ: Ben geldim gidiyorum planlar hala çözülemedi. Bu dönem içerisinde çözülebilir. Hala ümitliyiz. Siyasi parti ilçe başkanlarımızla bu konuyu görüşüyorum. Belediye Başkanımızın da bu konuda bilgisi var. Gündeme getirmesini bekliyoruz. Önce Silivri Belediye Meclisine gidip derdimizi anlatalım, sonra da başka yerlere gitmeyi düşündüm. Tüm siyasi parti ilçe başkanlarının da bu olaya sahip çıkması lazım.
“FABRİKALAR ÖNEMLİ DEĞERLERİMİZ, ONUN İÇİN ONLARA SAHİP ÇIKMAMIZ GEREKİYOR”
Buradaki fabrikalar 20 bin'in üzerinde istihdam sağlıyor. Ben diyorum ki hadi eşi ve çocuğu olsun bu 60-70 bin'i buluyor. Fabrikalar önemli değerlerimiz, onun için sahip çıkmamız gerekiyor. Onları rahat çalıştırmamız lazım. Haklı isteğimiz var. Bunun karşılanması gerek.
“DEVLETİMİZİN, KAYMAKAMLIĞIMIZIN, BELEDİYEMİZİN YANINDAYIZ”
Sevginar SALİ: Yerel Yönetim veya İBB'den hizmet noktasında somut, paylaşabileceğiniz başka beklentileriniz var mı?
Hakan KOCABAŞ: Yönetim kurulu olarak yapımızda devletimize sahip çıkmak, kolları altında onun dediklerini yapmak bizim için her zaman düstur oldu. Devletimizin, kaymakamlığımızın, belediyemizin yanındayız. Belediyelerimiz her zaman yanımızda olur. Bundan önceki Belediye Başkanımız da, şimdiki Belediye Başkanımız Volkan Yılmaz da yanımızda. Bir sıkıntımız yok. Tabi kaynaşma dönemi bazen uzun sürüyor. Biz o konuda elimizden geleni yapıyoruz. Belediyemizle ilişkimiz iyi.
KOCABAŞ'IN DÖVİZ FİYATLARIYLA İLGİLİ YIL SONU TAHMİNİ
Sevginar SALİ: Yılsonu itibariyle döviz tahmininiz nedir?
Hakan KOCABAŞ: Bunu hiçbir sanayicinin söylemesi doğru değil ve hiç bir şey ifade etmiyor. Dolar ve Euro tahmininin kâhinleşmiş bir insanın ancak yapabileceğine inanıyorum. Ülkemizde bağımlı olduğumuz bazı şeyler var; iç siyasetteki çekişmeler birden parlıyor dolar fırlıyor. Bir bakıyorsunuz yurt dışında bir şey oluyor döviz patlıyor. İki devlet başkanı arasında bir zıtlaşma oluyor aynı durum yaşanıyor. Hele önümüzdeki dönem çok sıkıntılı. Savaş olasılığının bile göz önüne geldiği bir durum var. O yüzden bunu söylemek çok uygun değil. Bu seviyelerde seyredeceğine inanıyorum, dövizin büyük rakamlarla aşağıya inmesi veya yukarı çıkması olası değil. Tabi çok anormal bir durum yaşanmazsa bu böyle olur.
