• Türkiye'de 2.3 milyon kişiye istihdam sağlayan ve 300 sektörü besleyen konut sektörü, uyarı sinyalleri veriyor. Nasıl vermesin ki!
Demir ve çelik ürünlerine son bir yılda yüzde 56.2, çimentoya yüzde 10 zam gelmesine karşın maliyet artışlarını, aşırı rekabet, yüksek kredi faizi ve ani döviz dalgalanmalarıyla yavaşlayan tüketici talebini etkilememek için yansıtmayan konut geliştiricileri, yılsonuna kadar demir ve çimentoya bir yüzde 10 daha kur zammı bekliyor.
Olası bir yüzde 10 artış, ton fiyatı son bir yılda yaklaşık 2 bin 500 liraya tırmanın demir fiyatlarının 2 bin 750 liraya çıkması anlamına geliyor.
• Öte yandan konutta yüzde 9.4'e düşen getirinin, yüzde 15'lere tırmanan mevduat faizinin, hatta yüzde 11.9'a yükselen enflasyonun da altında kalması, yatırımcıları konut yerine banka faizine yönelten bir diğer unsur.
• Toplam 2 trilyon lirayı aşan ekonomik büyüklüğün 424 milyarlık kısmını tek başına oluşturan inşaat, yine 28.8 milyonluk iş gücünde 2 milyon 279 bin kişinin ekmek kapısı.
• Bununla birlikte hazır betondan demire, çimentodan aydınlatmaya, mobilyadan inşaat malzemelerine kadar toplam 300 sektörü tek başına besliyor.
• Kentsel dönüşümün başladığı 2012 yılından itibaren hızlı bir çıkış yakalayan inşaat sektörü, bugün geldiği noktada artan her kalemde maliyet, yavaşlayan talep ve düşük getiri çıkmazı arasına sıkışmış durumda.
• Açıklanan “rekor satış” adetlerinin ise birkaç yıl önce satın alınan, borcu bittiğinde ise tapusu sahibine verilen tapu devirlerini yansıttığına işaret eden gayrimenkul uzmanları, bugünün rakamlarının ise birkaç yıl sonra ancak görülebileceğini söylüyor.
• TÜİK'e göre, bu yıl eylül ayında satılan konut sayısı 140 bin 298.
Diğer taraftan satışları etkilememek için maliyet artışlarını konut fiyatlarına yansıtamamaktan şikayet eden konut geliştiricileri, “Konut fiyatlarını artıramıyoruz” diyor.
• Merkez Bankası'nın Ağustos 2017 verilerine göre, konutların gözlemlenebilen özellikleri zaman içinde kontrol edilerek kalite etkisinden arındırılmış fiyat değişimlerini izlemek amacıyla hesaplanan Hedonik Konut Fiyat Endeksi (HKFE), son bir yılda yüzde 9.42, konut fiyat endeksi ise yüzde 11.31 artış gösterdi.. geçen yıl ise yüzde 14.18 olmuştu.
• Yeni olmayan konutlarda yüzde 10.99. Bu artış, Ağustos 2016'da yüzde 15.17 ile yüksek oranda gerçekleşmişti.
Bankada, 6 aylık TL mevduat getirisi ortalama yüzde 13.09, yıllık yüzde 12.85. Konut fiyatları ile 6 aylık mevduat faizi arasında 1.78 puanlık fark oluştu.
Bu farkın TL mevduatta, HKFE ile hesaplandığında 6 ayda 3.67, yıllıkta 3.43 puan daha fazla getiri sağlandığı. Kur da 3.87 lira, inşaat maliyetlerinin pahalanmasına yeni kapı açtı.
Tabi bu hafta içinde dövizin 4 lira sınırına dayanması artışın süreceği yönünde olacaktır.
• Sektör temsilcileri, son dalgalanmayla çimento ve hurda fiyatları nedeniyle demire yılsonuna kadar yüzde 10 daha zam gelmesini bekliyor.
• Demir-çelik alaşımları son bir yıldaki fiyat artışı yüzde 56.25.
İnşaat maliyetleri 2015 sonuna göre son 1.5 yılda yüzde 25.4 arttı. Bu artışın ana nedeni yüzde 27.6 ile malzeme, yüzde 18.4'ü işçilikten kaynaklandı.
• Müteahhitlerin proje ürettiğinde, ‘satış vadi sözleşmesi' yapması “O nedenle resmi satış rakamları, bir ya da iki yıl önceki satışları yansıtıyor. Müteahhit firmanın satışı bugünkü değil, borcu bittiği ya da konut teslim aşamasına geldiği zaman verilen tapu devrinden kaynaklanıyor.
Biz aslında birkaç yıl öncesinin ekmeğini yiyoruz".
• İyi haftalar..