Maliyetler, satışlar ve beklentiler..!

Para Dergisi'nden Hülya Genç Sertkaya'nın haberine göre, İşçilik ve malzeme ayrımında inşaat maliyetlerindeki değişimleri ölçen inşaat maliyet endeksi Haziran'da bir önceki aya göre yüzde 0.79 gerilerken, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 21.10 artış gösterdi.
TÜIK verilerine göre Haziran'da bir önceki aya göre malzeme endeksi yüzde 1.23 düştü, işçilik endeksi yüzde 0.22 arttı.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) konut fiyat endeksi (KFE) verilerini açıkladı.. buna göre Türkiye'deki konutların gözlemlenebilen özelliklerinin zaman içinde kontrol edilerek, kalite etkisinden arındırılmış fiyat değişimlerini izlemek amacıyla hesaplanan KFE, Haziran'da bir önceki aya göre yüzde 0.74 artarak KFE 111 oldu.
Geçen yılın aynı ayına göre yüzde 1.72 artan KFE, bu dönemde reel olarak yüzde 12.10 azaldı.
Üç büyük ilin konut fiyat endekslerindeki gelişmeler değerlendirildiğinde, Haziran'da bir önceki aya göre İstanbul, Ankara ve İzmir'de sırasıyla yüzde 0.11, yüzde 0.84 ve yüzde 0.56 artış gözlemlendi.
***
Piyasalar Eylül de hareketleniyor...
Faiz indirimi konut satışlarını canlandırdı. İndirimlerin satışlara Eylül sonrası yansıması bekleniyor.
Perakende endekslerindeki artış ekonomideki canlanmanın işareti olarak yorumlanıyor.. konut satışları Temmuz'da üç ay aranın ardından 100 bin bandını aştı.
Türkiye genelinde konut satışları Temmuz'da geçen yılın aynı ayına göre yüzde 17.5 azalışla 102.236, yılın yedi ayında yüzde 21 azalışla 608 bin düzeyinde gerçekleşti.
Türkiye istatistik Kurumu (TÜIK) verilerine göre, ipotekli konut satışları Temmuz'da yüzde 57 azalışla 13.064 olurken, Ocak-Temmuz döneminde yüzde 58.7 daralmayla 95.949 düzeyinde gerçekleşti.
Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı Temmuz'da yüzde 12.8, Ocak-Temmuz döneminde 15.8 olarak belirlendi. Temmuz'da diğer satış türleri sonucunda 89.172 konut, yılın yedi ayında 512.083 konut el değiştirdi.
Temmuz'da ilk defa satılan konut sayısı yüzde 32.4 azalarak 38.931 olurken, toplam konut satışları içinde ilk satışın payı yüzde 38.1 olarak belirlendi.
Üç ay aranın ardından Temmuz'da yeniden 100 bin bandını aşan konut satışlarının talebin halen canlı ve istekli olduğunu gösterdiğine dikkat çeken sektör temsilcileri, kamu bankalarının öncülüğünde başlayan faiz indiriminin bayram tatiline rağmen Ağustos'ta konut satışlarını hareketlendirdiği, satışa ise eylül sonrasında yansıyacağı görüşünde, inşaat sektörünün canlanması genel talep koşullarına da bağlı olduğuna dikkat çeken ekonomistler ise, konut sektörünün toparlanmasının sadece kredi faizlerinin düşürülmesiyle sağlanamayacağı görüşünde.
İyileşmenin daha uzun vadede olacağına işaret eden ekonomistlere göre özellikle stokta biriken yapılar için inşaat firmalarının da aktör olarak yer alacağı ve riski paylaşacağı ödeme yöntemlerinin geliştirilmesi gerekli.
***
"GYODER Gösterge - Türkiye Gayrimenkul Sektörü 2019-2. Çeyrek Raporu"nu yayınladı.. buna göre, kredi faizlerindeki düşüşün gayrimenkul satışlarını artıracağı belirtildi.
Anadolu Ajansı'nda yer alan habere göre, raporda, yılın ilk yarısında gayrimenkul sektörü ile ilgili gelişmeler, "2019 yılı ikinci çeyrek konut satışları, bir önceki yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 27'lik bir düşüş göstererek 249.363 adet seviyesinde kapandı. 2019 yılı ilk 6 aylık döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 22'lik bir düşüşle 505.796 adet oldu" olarak açıklandı.
-Konut satışlarındaki daralmada ipotekli satışlar etkili oldu
Yılın ilk yarısında, önceki yılın aynı dönemine göre ilk el satışlarda yüzde 38,6, ikinci el satışlarda ise yüzde 17 düşüş gözlemlendi. İpotekli konut satışlarında geçen senenin aynı dönemine göre adet bazında yaklaşık yüzde 60,2'lik bir düşüş gerçekleşirken, taleplerde yaşanan daralmada ipotekli satışların etkili olduğu belirtildi. İpotekli satışların dışında diğer satışlarda da ikinci çeyrekte yüzde 10,9 aşağı yönlü hareket izlendi. Taleplerde yaşanan daralmaların konut fiyatlarındaki etkisi de görüldü. Konut fiyat endeks artışında yılın ilk çeyreğinde de görülen ivme kaybı 2019'un ikinci çeyreğinde de görüldü. Mart ayı itibarıyla yüzde 3,45 olan Merkez Bankası konut fiyat endeksi yıllık artışı Mayıs'ta yüzde 1,57'ye kadar geriledi.
- Yabancıya konut satışı yüzde 68,9 arttı
Yayınlanan rapora göre, yabancılara yapılan konut satışları 2019'un ilk yarısında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 68,9'luk artış ile 19.952'ye çıktı.
2019 yılı ikinci çeyrek bazında ise geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık olarak yüzde 58,5'lik büyüme gerçekleşti. Toplam satışlar içinde yabancılara satışın aldığı pay da ikinci çeyrekte yüzde 4,1 seviyesinde gerçekleşti. İkinci çeyrekte yabancılara yapılan konut satışlarında ilk sırada yüzde 44,3 pay ile İstanbul, ikinci sırada ise yüzde 21,2 pay ile Antalya yer aldı. Aynı dönemde konut satışlarında Türkiye'yi seçen ilk üç ülke ise sırasıyla Irak, İran, Rusya Federasyonu oldu.
***
Resesyon olmaz..!
Kırıkkale Üniversitesi İİBF Ekonometri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Harun Öztürkler, konut satışlarındaki azalmanın Türkiye'de konut stokundaki belli ölçüdeki doygunluk ve konut talebinde reel gelirdeki azalmadan kaynaklı gerileme ile açıklanabileceğini ifade etti. Bu sorunu aşmak üzere kamu bankaları öncülüğünde başlayan faiz indirimi ve vade uzatmalarının etkisinin, konut üreticilerinin maliyetlerindeki artışı konut fiyatlarına yansıtmaları sonucunda sınırlı kaldığını belirten Öztürkler, “Bu durum, temel iktisadi kabullerden olan, konut talebinin faiz duyarlılığının yüksek olması olgusunun geçerliliğini yitirmesine neden oluyor. Öte yandan, bu yılın ilk yarısında, konut satışlarındaki azalmayı, belli ölçüde yerel seçimlerin yarattığı belirsizlik etkisi ile de açıklamak olanaklıdır. Yılın üçüncü çeyreğinde, reel GSYH büyümesinin pozitif olması ile resesyondan çıkılmasının, konut talebinde yeniden canlanma getirmesi olası” dedi.
İyi haftalar...