Boşanma sürecinde ve sonrasında taraflar arasında yaşanan en büyük sorunlardan biri nafakadır.
Nafaka, boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek tarafın geçimi için diğer taraftan mali gücü oranında süresiz olarak isteyebileceği ödemeye verilen isimdir. Yoksulluğa düşecek eşe nafaka bağlanmasında nafaka yükümlüsünün kusurlu olup olmadığına bakılmaz. Ancak nafaka alacak eşin boşanmaya yol açan olaylarda kusurunun karşı tarafa oranla daha az olması gerekir. Nafakanın kolay ve basit bir şekilde tahsil edilebilmesi ve nafaka ödemeyene cezai yaptırımın uygulanması nafaka alacaklısını korumak bakımından önem arz etmektedir.
1-Nafaka Miktarım Ne
Kadar Olacak?
Ülkemizde her çalışan vatandaşın SGK kaydının olmadığı gerçeği göz önüne alındığında, boşanma davalarında tarafların “gerçek” aylık gelirleri tam anlamıyla doğru tespit edilememektedir. Kayıt dışı ekonomiden boşanma davaları ve özelde nafaka miktarlarının belirlenmesi de payını almaktadır. Taraflara sorulduğunda “asgari ücretle çalışıyorum, hiçbir malvarlığım yok” cevabı alınır, ancak gerçek durum söylenenden farklı ve maddi durumun tespiti zordur.
Boşanma davası açıldığında dava sonuçlanıncaya kadar talep edilen nafaka tedbir nafakasıdır. Ancak uygulamada tedbir nafakaları ya boşanma davası açıldığından çok sonra ya da boşanma kararı ile birlikte geçmişe yönelik olarak verilmektedir. Bu durum da özellikle boşanmak isteyen kadının ve çocuğun mağduriyetine yol açmaktadır.
Boşanma davası sonuçlandıktan sonra boşanma ile yoksulluğa düşecek olan eşe verilecek nafaka ise yoksulluk nafakasıdır. Yoksulluğa düşecek tarafın, kusuru daha ağır olmamak şartı ile geçimi için diğer taraftan mali gücü oranında süresiz olarak nafaka isteyebileceği, nafaka yükümlüsünün kusuru aranmayacağı hükmü ile Türk Medeni Kanununda yoksulluk nafakası düzenlenmiştir. Eskiden bir yıl süreli olarak istenebilen yoksulluk nafakası artık süresiz olarak istenebilecek hale gelmiştir. Boşanmadan sonra temel ihtiyaçlarını karşılayamayacak kişinin yoksulluk içerisinde olduğu kabul edilir. Hükmedilecek yoksulluk nafakası, istemde bulunan eşin zorunlu ihtiyaçlarını karşılayacak yani onu yoksulluktan kurtaracak miktarda olmalıdır.
İştirak nafakası ise boşanma davasında verilen boşanma kararı ile, müşterek çocuğun velayeti kendisine bırakılmayan eşin, velayet bırakılan eşe, müşterek çocuğun bakımı, eğitimi vb. giderleri için ödemesi gereken para olarak tarif edilmektedir. İştirak nafakası miktarı belirlenirken hâkim çocuğun ihtiyaçlarını, bakım ve eğitim ile okul giderlerini, çocuğun yaşını, alışılageldiği yaşam tarzını, velayeti kendisine verilen tarafın ekonomik ve sosyal durumunu, iştirak nafakası ödemesi gereken anne veya babanın ekonomik ve sosyal durumunu dikkate almalı ve hakkaniyet ilkelerine uygun olarak karar vermelidir. İştirak nafakası kural olarak çocuğun ergin olmasına kadar devam eder ancak çocuk ergin olsa bile üniversite eğitimine devam ediyorsa iştirak nafakası almaya devam edecektir.
2-Nafakanın Tahsilinde
Yaşanan Sorunlar
Nafaka alacağının tahsilinde de, kayıt dışı ekonomi dediğimiz sistemde çalışan borçlu nedeniyle sorunlar yaşanmaktadır. Nafaka miktarı yargılama esnasında başkaca delillerden de faydalanarak doğru olarak belirlense de, borçlu adına kayıtlı malvarlığının olmaması ve gelirinin düşük gösterilmesi tahsilde sıkıntılara yol açmaktadır.
İcra müdürlüklerinin durumu da nafaka alacaklısının alacağına geç kavuşmasında bir diğer nedendir. Nafaka dosyalarının aciliyetinin ve nafaka alacaklısının alacağına kavuşmasındaki yararı göz önüne alınarak; yapılacak düzenleme ile icra müdürlüklerinde nafaka dosyalarına ayrı esas numarası verilmesi ve öncelikli iş olarak görülerek, nafaka dosyalarının bekletilmeden hemen işlemlerinin yapılması gerekmektedir.
3- Ceza Yaptırımı
Nafakaya ilişkin kararların gereğini yerine getirmeyen borçlunun, alacaklının şikâyeti üzerine üç aya kadar hapsine karar verilir. Hapsin uygulanmasına başlandıktan sonra kararın gereği yerine getirilirse, borçlu tahliye edilir.
Borçlunun nafakanın kaldırılması veya azaltılması talebiyle dava açması halinde, tazyik hapsinin uygulanması bu davanın sonuna bırakılır.
Saygılar, sevgiler...
