Diyet ve spor yaptığınız halde kilo veremiyor musunuz? Belki de sebep yedikleriniz ya da yeterli egzersiz yapıp yapmadığınız değil hormonlarınızdır.
Yapmış olduğunuz diyetlerden sonuç alamıyorsanız, verdiğiniz kiloları çok kısa sürede ve hızlıca geri alıyorsanız, yaptığınız egzersizlere rağmen sonuç alamıyorsanız; problem genleriniz veya hormonlarınız olabilir. Bu durumda kendinizi yanlış diyetlerle açlık krizlerine sokmak yerine doğru bir beslenme tedavisi süreci ile kolayca kilo verip hormonlarınızın da olması gerektiği gibi çalışmasını sağlayabilirsiniz. En mantıklı olanı, sağlıklı beslenme ve diyet serüveninize, kan değerlerinizde gizli bir problemin olup olmadığını anlamakla başlamaktır.
YAĞ DEPOLAYAN HORMON İNSÜLİN
Bazı sebeplerden fazla salgılanan insülin, enerji üretimi yerine glikozun kanda depolanmasına neden olur. Bu da metabolizmanın olması gerektiği çalışmamasına ve özellikle karın bölgesi yağlanmasına sebep olur. Karın bölgesi yağlanmanız varsa insülin direnci (homa-ır) değerinize baktırmanızda fayda var.
İNSÜLİN DİRENCİNE SEBEP OLAN BAŞLICA DURUMLAR;
Yaşam tarzı ve yanlış beslenme alışkanlıkları
Metabolik ve genetik bozukluklar
ÇÖZÜM
• Yaptırdığınız kan tahliline uygun olarak, insülin direnciniz eğer ilaca gerek duyulacak düzeydeyse doktor kontrolünde ilaç kullanmanız gerekebilir.
• Güne sağlıklı, yeterli ve dengeli bir kahvaltıyla başlamanız, gün içinde kan şekeri seviyenizin dengede olmasına yardımcı olur. Kahvaltıda her besin grubundan besinin olmasına özen gösterin.
• Beslenmenizde tam tahıllı yiyeceklere yer verin.
• Öğün atlamayın, porsiyonlarınızın ve öğünlerinizin tüm güne yayılmasına dikkat edin.
• İşlenmiş ve rafine karbonhidratlardan uzak durun. Bu tarz ürünler kan şekerinizin ani yükselip tekrar düşmesine sebep olacağı için size rahatsızlık verir.
• İnsülin direnci seviyenize uygun bir beslenme düzenini alışkanlık haline getirmeye çalışın.
METABOLİZMA HIZINI BELİRLEYEN HORMON TROİT
Bazal metabolizma hızı; uyurken bile, yani hiç aktivite gösterilmediğinde harcanan enerji miktarıdır ve günlük harcanan kalorinin %60-80 civarını oluşturur. Yani bazal metabolizma hızı yüksek olan bireylerde diğerlerine göre, daha fazla kalori alınsa bile, kilo artışı daha zordur. Troit hormonu metabolizmayı düzenlemeye yardımcı olur. Eğer troit görevini olması gerektiği gibi yerine getiremiyorsa, yani çok fazla veya çok az hormon üretiyorsa iştahınız genelde çok açık olur ve kilo alırsınız. Eğer kan tetkiklerinizde troit seviyeniz çok düşükse, normal seviyede çalışması için tedavi olmanız gerekir. Aksi halde, kontrolsüz kilo artışı ya da kilo kaybında zorlanma problemiyle karşılaşabilirsiniz.
ÇÖZÜM
• Kan tahlili yaptırarak troit seviyenizi test ettirin.
• Haftada en az iki kez balık tüketin. Doymamış yağ asitlerinin özellikle omega 3'ün troit fonksiyonlarını düzenleyici özelliği vardır.
• Beslenmenizde keten tohumuna yer verin. Lif oranı yüksek, E vitamini ve çinko mineralinden zengin bir besindir. Günde 1-2 yemek kaşığı kadar keten tohumunu sebze yemeklerinize, çorbalarınıza piştikten sonra ekleyebilirsiniz ya da ayranınıza, yoğurdunuza ilave edebilirsiniz.
• Hipotroidi, troit bezinin az çalışması ile ortaya çıkar. Troit hastalıklarında önemli olan ne kadar tuz tüketildiği değil tuzun içerdiği iyot miktarıdır. Çocukluk döneminden başlayarak iyot almak guatr riskini azaltır. Ancak mevcut guatrı olan kişilerde bu tersine döner. Özellikle guatrı ve nodülleri olan kişilerin iyotsuz tuz tüketmesi gerekir. Troitteki noüller dışarıdan aldıkları fazla iyotu hormona çevirerek aşırı çalışmaya(hipertroidi) yol açabilirler. Bu yüzden hipotroidi olan kişilerin iyotlu tuz kullanmasında sakınca yokken hipertroidi olan kişiler için sakıncalı olabilir.
• Düzenli egzersiz yapmak troid bezi salgısını dengelemeye yardımcı olur.
• Beslenmenizde lahana, karnabahar, brokoli, turp, soya fasulyesi, dereotu yer fıstığı tüketimine yer verebilirsiniz. Kan değerlerinize uygun bir beslenme programıyla devam edin.
AÇLIK HORMONU GHRELİN
Açlık hormonu olan ghrelin, enerji dengesinin ve besin alımının düzenlenmesine katkıda bulunur. Açlık durumunda kandaki miktarı yükselir ve yemek yenildiğinde miktarı azalır. Besin alımını ve iştahı düzenlemektedir. Yüksek kalorili ve yağlı fast-food gibi yiyecekleri karşı konulamaz yapan genellikle ghrelin hormonudur. Uykusuz kalınan günlerde ghrelinin vücutta daha yüksek seviyede bulunduğu tahmin ediliyor. Dolayısıyla uykusuz olunan günlerde iştah kontrolü yapmak zorlaşıyor. Bu nedenle yeterli uyku uyumak kilo kaybı için oldukça önemli.
GHRELİN HORMONUNUN FAZLA SALGILANMASININ NEDENLERİ;
Uzun süreli açlık
Uykusuzluk
Fazla stres hali
ÇÖZÜM
Bu hormonun çalışmasının en önemli faktörü gece uykusudur. İyi bir gece uykusu ile bedeninizin geceleri çok fazla ghrelin hormunu üretmemesini sağlayabilirsiniz.
