Göz Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Ayhan Sandal, Hürhaber okuyucularıyla okul çağındaki çocukların göz sağlığı hakkında bilgi paylaştı.
Çerkezköy Özel İrmet Hospital Hastanesi Göz Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Ayhan Sandal okul çağındaki çocukların göz sağlığı hakkında bilgiler verdi. Op. Dr. Sandal “Görme gelişimi 0-2 yaş arasında en hızlı şekilde ilerlemektedir. 2-6 yaş arasında oluşan görme, toplam görmenin %95 ini oluşturur, bu nedenle çocukluk döneminde gözlük kullanımına gereken önem verilmelidir. Çocuk yaşlarda gözlük kullanımı ileride oluşacak göz tembelliği ve şaşılık gibi rahatsızlıkları tamamen ortadan kaldırabilir. En sık rastlanan çocukluk çağı göz hastalıkları; görme bozuklukları, şaşılık ve göz tembelliğidir. Bu hastalıklarda erken teşhis ve tedavi çok önemlidir.” dedi.
Bebekler nasıl görür?
Bebek dış dünya ile olan iletişimini, öncelikle görme duyusu ile sağlar. İlk günlerde 20 cm mesafede yer alan objeleri görür. Bebeğin emme dışında elde ettiği ilk duyu görme duyusudur. 20 cm olan görme mesafesi 1 ay içerisinde 2-2 buçuk metreye çıkar. Bebek, anne ve babasını, yakınındaki oyuncakları algılar. 1. ayda renkleri de tanımaya başlar. Bebek 2 aylık olduğunda iletişimi artar, 3. aydan itibaren ise görme ve dokunma duyularının gelişmesi ile çevresindeki objeleri tanımaya başlar. Görme duyusunun iki işlevi vardır, öncelikle objeleri görünce tanımak, ikincisi ise görerek dokunma duyusunu destekleyip elimize aldığımız objeleri tanımlayabilmektir. Bebek gözü kapalı iken bir obje ellediğinde bu bir anlam ifade etmez, ancak görünce tanımlayabilir. Göz bir organ değil, beynin bir uzantısıdır. Beyinden köken alan sinirlerin %36'sının göz dokusunu oluşturduğunu ve yine beyinden köken alan sinirlerin toplamda %43'ünün dolaylı ya da dolaysız olarak gözle ilişkili olduğunu söyleyebiliriz.
Okul Öncesi Çocuklarda Göz Sağlığı
Çocuklarda önemsiz sanılan ya da büyüdüğünde düzeleceği düşünülerek ihmal edilen bazı göz hastalıkları olabilir. Erken yaşlarda başlayan periyodik göz muayenesi ile göz sağlığımızı kontrol altında tutabiliriz. Bebekler 6 aylıkken; 2-3 yaş civarı ve okula başlamadan önce, bir göz doktoru tarafından mutlaka muayene edilmelidir.
Bebekler ve çocuklarda göz bozukluğu nasıl anlaşılır ?
Bebeğin görme duyusu geliştiğinde, iki gözden gelen görüntü beyinde çakışır ve beyinde derinlik, yani üç boyutlu görüş başlar. Üç boyutlu görüş çok önemlidir; doğuştan katarakt, doğuştan tek gözde göz tansiyonu yüksekliği, iki gözde farklı düzeylerde görme kusuru (bir göz 0, bir göz +3 gibi) ve gözde belirgin kayma varsa üç boyutlu görüş tam olarak sağlanamaz. Doğuştan katarakt mevcutsa belirti verir ve gözde beyaz bir leke fark edilir. Doğuştan göz tansiyonu mevcutsa, etkilenen göz irileşir. Ne var ki, iki göz arasında +2'den fazla görme kusuru mevcutsa, çocukta bu durumun mevcut olduğunu algılamak mümkün olmayabilir. Bir göz bulanık, bir göz net görüyor ise, beyin bulanık olanı yok farz eder. Göz kaymalarında da bir karışma dönemi olur, aile fark etmez ama çocuk o sırada çift görüyordur.
18-24 ay dönemi çocuklarda rutin göz muayenesi şarttır. Bu dönemde bahsettiğimiz tüm bu sorunları yakalama ve tedaviye başlama şansımız yüksektir.
Üç yaşında da bu sorunları yakalarız ama ne var ki göz tembelliğinin tedavisi 7 yaşa kadardır. Beyin 7 yaşından sonra görmeyi öğrenemez. Bir göz tembel ise, gözlük ve tembelleşen gözü zorlamak için sağlam gözü kapama tedavisi ile tembelleşen gözü beyne hatırlatmamız gerekmektedir. 7 yaşından sonra beyin, görme ile ilgili bu tarz egzersizleri artık kabul etmediğinden, 7 yaşa kadar ne kadar uzun bir eğitim süremiz olursa o kadar başarı şansımız yükselmektedir. Tüm bu nedenlerle tüm çocukların 1 buçuk – 2 yaş arasında rutin göz muayenesinden geçmeleri şarttır.
Okul Çağındaki Çocuklar İçin Göz Sağlığının Önemi
Op. Dr. Ayhan Sandal, “Çocuğunun görme bozukluğunun farkında olmayan aileler, çocuklarının derslerdeki düşük başarı seviyelerini öğrenme yeteneklerinin düşüklüğüne bağlıyor. Oysa çocuğun öğrenme kabiliyetinde bir eksiklik yok, iyi göremediği için derslerinden geri kalabiliyor. Göz bozukluğunda önlem alınmadığında, gözde tembellik başlıyor ve bu durum ilerleyen yıllarda çocuğun görme kalitesini daha ciddi oranda etkiliyor. Görme derecesi ve kalitesinin yüksekliği; görsel uyaranların daha iyi, daha hızlı ve daha doğru şekilde algılanmasını sağlar. Bu da yalnızca okulda değil, tüm alanlarda ve yaşam boyunca başarıyı etkiler. İyi görme hedeflenen nesnenin görüntüsünün hızlı ve doğru bir biçimde beyne aktarılmasını ve bilginin işlenmesini sağlar. Bu da öğrenmenin hızını ve niteliğini olumlu yönde etkiler. Çocuk göz sağlığı için her 6 ayda bir düzenli olarak kontrol önemlidir. Erken konulan teşhis ile tedavi süreci kolayca atlatılabilir.
Göz Sağlığını Korumak İçin Öneriler
• Uzun süre yakına odaklanmanın miyopinin gelişimini artırdığı biliniyor. Bu nedenle özellikle günümüzde çok kullanılan akıllı telefon, tablet ve bilgisayar kullanımına kısıtlama getirilmesi ve çocukların açık hava aktivitelerine yönlendirilmesi uygun olacaktır.
• Ellerin gözlere teması, göz enfeksiyonlarının oluşumunda önemli bir kaynaktır. Bu nedenle çocukların buna karşı uyarılması gerekir. Çocuk gözüne eliyle çok sık temas ediyorsa bunun nedeni göz muayenesiyle araştırılmalıdır.
• Çocukluk çağının en önemli sorunlarından biri de travmalardır. Travma evde, okulda veya sokakta olabilir. Eğitim ve alınacak basit koruyucu önlemlerle bu olayların çoğunun önüne geçilebilir. Bunlar delici, sivri, fırlatılabilen, patlayıcı maddelere çocukların ulaşımının ve oynamasının engellenmesi, çocukların oyun esnasında izlenmesi gibi önlemlerdir. Böyle bir olayla karşılaşıldığında da mutlaka bir göz muayenesinden geçilmesi gereklidir.
• Büyük çocuklarda spor aktivitelerinde, yapılan spora uygun önlemler alınmalıdır. Örneğin yüzmede konjonktivitten korunmak için yüzücü gözlüğü gibi. Haber Merkezi
