Her zaman bilincine varamasak da iyi olanı fark etmeyi aslında hepimiz iyi biliyoruz. Güzel bir yemeğin keyfine varmak, arkadaşlarla hoşça vakit geçirmek, yüzümüzü güneşe çevirmek veya etrafımızdaki çiçeklerin renklerini ve yansıttıkları güzelliği görmek sık sık deneyimlediğimiz şeyler. Ancak diğer bir taraftan beynimizin işleyiş biçiminde “olumsuzluk ön yargısı” olarak adlandırdığımız bir olgu da var.
Olumsuzluk ön yargısının görevi, yaşanılan ve olumsuz olarak algılanan olayları olumlu durumlara nazaran hafızada daha belirgin olarak işaretlemek. Örneklemek gerekirse; günün sonunda o günden geriye kalan tek anı ve hissin yaşanılan bir korku veya stres anından ibaret olması. Deneyimlenen güzel ve olumlu anlar, olumsuzluk ön yargısına göre akşam olduğunda unutulmuş oluyor ve olumsuz anılar kadar derin bir iz bırakmamış oluyorlar. Yalnızca kötü olaylara daha çok meyilli olmayı değil, olumsuz deneyimleri daha sık vaziyette beyine kaydetmeyi de içeren bir davranıştır. Olumsuzluk ön yargısı, bir azarlanma durumunda duyulan üzüntünün, övgü halinde duyulan sevinçten daha güçlü hissedildiği anlamına gelir. Bu durum, kötü izlenimlerin neden üstesinden gelmenin bu kadar zor olabileceğini ve geçmiş travmaların neden bu kadar uzun süre kalıcı etkileri olabileceğini açıklamaktadır.
İlişkilerde ise; ön yargı, özelliklede insanların uzun zamandır birbirlerini tanıdığı yakın ilişkilerde, en kötüsünü beklemelerine neden olabilir. İlişkiler söz konusu olduğunda, olumsuz yorumların genellikle olumlu olanlardan çok daha fazla ağırlık taşıdığını hatırlamakta fayda vardır. Olumsuzlukları çözme eğilimini farkında olmak da önemlidir. En kötüsünü beklemekten vazgeçmenin yollarını bulmaya odaklanılmalıdır.
Buna nasıl engel olabiliriz? İyi duygularımıza, daha çok olumlu yönlerimize odaklanmaya başladıkça hoş olmayan duygularımız ile baş etme kapasitemizi de genişletmiş oluruz. Olumsuzluk ön yargısına sahip olduğunuzun farkına varmanız, bazı olayları daha olumlu düşünmenize olanak tanıyabilir. Aklınızda geçen düşünce şekillerine dikkat edebilirsiniz.
