Dünyaca ünlü Karikatürist Erdoğan Karayel, Silivri'de yaşıyor. Dünyaca tanınan çalışmalara imza attığını belirten usta isim, Silivri'ye de kültür sanat anlamında katkı sunmayı arzuladığını Hürhaber'e anlattı.
Devam eden çalışmaları hakkında bilgi veren Karayel, Don Quichotte e-Mizah Dergisi ve İstanbul Düşünce Derneği'nin düzenlediği "Çocuk Gelinler" konulu uluslararası karikatür yarışmasının sonuçlandığını ve ödül töreni ile ilgili hazırlıklarının sürdüğünü belirtti. Karayel proje hakkında şu bilgileri aktardı: “Gelişmekte olan ülkelerin birçoğunda, kız çocukları daha ergenliğe girmeden evlenmek zorunda bırakılıyor. Dünya üzerinde 18 yaş altı her 5 kızdan 1'inin genç yaşta evlendirildiği, bu evlilikler sırasında başlık parası alındığı ve bu çocukların kocaları tarafından şiddet gördüğü tespit edilmiştir. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi zoraki çocuk evliliklerini yasaklamıştır. Fakat asıl sorun, bu bildirgede kaç yaşındaki çocuğun evlenmeye razı olabileceği açıkça belirtilmemiş, sadece yaşını doldurmuş her kadın ve erkeğin evlenebileceği belirtilmiştir. Bildirgedeki bu açık, caydırıcı olmaktan öte neredeyse teşvik edici bir nitelik taşımaktadır. Dünya genelinde, günde yaklaşık 39.000 kız çocuğu erken yaşta gelin oluyor! "Çocuk Gelinler”e; Hindistan, Bengladeş, Afganistan, Etiyopya, Tanzanya gibi ülkelerde daha sıkça rastlanılıyor.
Sadece Türkiye'de değil dünyada birçok ülkede gözlemlenen 18 yaş altı evlendirilen kız çocukları trajedisini konu alan “Çocuk Gelinler” karikatür yarışmasının jürisi Türk ve yabancı kadın karikatürcülerden oluştu. İspanya'dan Adriana Mosquera, İran'dan Farzane Vaziri Tabar ve Shiva Zamanfar, Kolombiya'dan Elena Ospina, İtalya'dan Marilena Nardi, Meksika'dan Martha Barragan Mar, Brezilya'dan Natalia Forcat, Romanya'dan Nicoleta Ionescu ve Türkiye'den Saadet Demir Yalçın'ın yer aldığı seçici kurul, 62 ülkeden 419 karikatürcünün toplam 832 karikatürle katıldığı yarışmada ödüle değer bulunan çalışmaları üç gün boyunca büyük bir titizlikle inceleyerek belirledi.
Dünyanın değişik ülkelerinde yaşayan sanatçılar karikatürlerin yanı sıra videolu mesajlar da gönderdiler. Sosyal medyada yoğun olarak paylaşılan videolarda sanatçılar toplumları bu trajik konuyla ilgili duyarlı olmaya davet ediyorlar.
Ödül töreni ve açılış sergisi 31 Mayıs tarihinde İstanbul Fulya Sanat Merkezi'nde gerçekleşecek. Ödül törenine ve açılış sergisine tanınmış birçok sanatçı, siyasetçi ve gazetecinin katılması bekleniyor. Sergi 1-15 Haziran arası İstanbul Nişantaşı Maji Gallery'de de izlenebilecek.
Seçici Kurul'un belirlediği ödül kazanan karikatürler şöyle:
- Birincilik Ödülü: Angel Boligan (Meksika)
- İkincilik Ödülü Endonezyalı sanatçı Jitet Kostana ve Yunanlı sanatçı Konstantinos Tsanakas arasında paylaştırıldı.
- Üçüncülük Ödülü: Anne Derenne (İspanya)
Özel Ödüller:
- “Don Quichotte Dergisi” Özel Ödülü: Mihai Ignat (Romanya
- “İstanbul Düşünce Derneği” Özel Ödülü: Oleksy Kustovsky (Ukrayna)
- “G&Partner Ajansı” Özel Ödülü: Hilal Özcan (Türkiye)
- “Çağdaş Eğitim Vakfı” Özel Ödülü: Bernard Bouton (Fransa)
- “Dedeman Hotel” Özel Ödülü: Vladimir Stankovski (Sırbistan)
- “Integra Filder e.V.” Özel Ödülü: Luc Descheemaeker (Belçika)
Mansiyonlar:
1. Mansiyon (TGBW Deutschland): Walter Toscano (Peru)
2. Mansiyon (ADD Stuttgart): Vasco Gargalo (Portekiz)
3. Mansiyon (UTA Stuttgart): Gabriel Rusu (Romanya)
4. Mansiyon (Herr Helmut's Adventures in Istanbul/Mustafa Göğüş): Kürşat Zaman (Türkiye)
5. Mansiyon (Elite-Evens Media): Muhammet Bakır (Türkiye)
6. Mansiyon: Halit Kurtulmuş Aytoslu (Türkiye)
7. Mansiyon: Eray Özbek (Türkiye)
8. Mansiyon (Dieter Baral/Geohaus). Manuel Arriaga (İspanya)
9. Mansiyon: Marco De Angelis (İtalya)
10. Mansiyon (Welt Heimat Gazetesi): Saeed Sadeghi (İran)”
ERDOĞAN KARAYEL KİMDİR?
1956 yılında İstanbul'da doğdu. 1975 yılına değin sürdürdüğü resim çalışmalarını bu yıldan sonra karikatüre yöneltti. 1975-76 yılları arasında Tipitip çizgi film çalışmalarında animatör olarak görev aldı. 1976 yılında ilk karikatürü Gırgır dergisinde “Çiçeği Burnunda Karikatürcüler” sayfasında yayınlandı. 1976 yılında Fatih Akşam Ticaret Lisesi'ni bitirdikten hemen sonra Devlet Tatbiki Güzel Sanatlar Yüksek Okulu "Grafik" bölümünü kazandı. Haslet Soyöz, Ercan Akyol, Şevket Yalaz, Necati Abacı, Süleyman Argun, Cevat Özer ve Gürcan Gürsel'in de aralarında bulunduğu çizerlerle aynı sınıfta eğitim gördü. 1977-1982 yılları arasında güzel sanatlar eğitimi alırken bir yandan da Çetin Emeç'in yönetiminde Çarşaf Mizah dergisinde çizer olarak çalıştı. Suavi Süalp yazdı o çizdi. Ümit Yaşar Oğuzcan'la birlikte bir yıl boyunca “Tosun” köşesini hazırladı. Yine Suavi Süalp ve Necati Abacı ile birlikte “Ses” dergisinin “Atmaca” ekinde bir yıl süreyle çizgileri yayımlandı. Bugüne değin katıldığı ulusal-uluslararası karikatür yarışmalarında toplam 40 ödül kazandı. Beş karikatür albümü yayımlandı (Renk-Leke-Çizgi. En Gurbettekiler, Bir Varmış Bir Yokmuş, Hans ile Hasan ve Siyah-Beyaz Öfkelerim). 1982 yılından itibaren İstanbul'un değişik reklam ajanslarında grafiker, art director ve kreatif direktör olarak çalıştı, birçok kampanyada görev aldı. 1986 yılında HB sigaralarının Türkiye'deki Meksika Olimpiyatları kampanyasını üstlendi. Bu kampanyadaki başarısından dolayı aynı yıl Hamburg'da B.A.T. (British American Tobacco) tarafından kısa süreli bir bursla ödüllendirildi. 1995 yılında geldiği Ulm kentinde GülüGülü ve Hallo mizah dergilerinin karikatürist-yönetici görevini üstlendi. Bir yıl süreyle Milliyet Gazetesinde "Hans ile Hasan" çizgi-bantları günlük olarak yayınlandı ve karikatür albümü olarak basıldı. 1997 yılında tekrar döndüğü İstanbul'da reklam sektörünün en büyük iki ajansında (Güzel Sanatlar&Saatchi&Saatchi ve Yorum&Publicis) art director olarak görev yaptı. Lucky Strike ve Saraton sigaralarının bir yıl süreyle “Türki Cumhuriyetleri”ndeki kampanyalarının sanat yönetmenliğini üstlendi. 1999 yılında “Şövalye Tanıtım Hizmetleri Ltd. Şti.” adıyla Nişantaşı'nda üç ortaklı bir reklam ajansı kurdu. 2001 krizinden sektördeki tüm ajanslar gibi etkilendiler ve henüz yolun başında ajansı kapamak zorunda kaldılar.
2002 yılında ikinci Almanya macerası başladı. Württemberg eyaletinde yayınlanan birçok gazete ve derginin grafik mizampajına katkıda bulundu. (Yeni Posta, Merhaba, Mega Hayat, Merhaba, Gazette Aktüel, Welt Heimat...) Halen Stuttgart'ta serbest grafiker ve karikatürist olarak çalışmakta.
2004 yılında yayın hayatına başlayan “Don Quichotte” mizah dergisi, ilk yıl basıldıktan sonra, internet üzerinden yayın yapmaya başladı. “Dünyanın en iyi ikinci karikatür websitesi” seçilen dergi, dünya mizahında önemli bir konuma sahip. Her ulustan binlerce karikatürcüyle bağlantısı olan ve dünya gündemindeki konuları anında çizgiye yansıtmakla uluslararası karikatür platformunda iyi bir yer edindi. “AB yolunda Türkiye”; “Göç”, “Dünya Dilleri”, “Integration-Assimilation”, “Birlikte Elli Yıl”, “Şehr-i İstanbul”, “Vatandaşlık” ve “Quo Vadis Europe/ Der Weg in die Hoffnung” konularını içeren uluslararası karikatür yarışmalarını düzenledi. “Kuş Gribi, Butto Suikastı, Nazım Hikmet, Irak Savaşı, Gazze İşgali, Che Guevara, Katrina kasırgası, Stop This Crime, Öktemer Köksal Portre Sergisi, No To Violence Against Women ve Occupy GeziPark, vs.. gibi türkiye ve dünya gündemini ilgilendiren birçok önemli konuda Don Quichotte e-mizah dergisinde sanal sergiler düzenledi.
Don Quichotte'un düzenlediği yarışmaların sergileri, Almanya, Belçika, Hollanda, İran, Kıbrıs, Çin ve Türkiye'nin birçok şehirlerinde açıldı.
Erdoğan Karayel, aynı zamanda 2008-2016 yılları arasında Baden &Württemberg eyaletlerinde yayınlanan “Bizim Çocuklar” dergisinin genel yayın ve sanat yönetmenliğini sürdürdü. Stuttgart-Karlsruhe Başkonsoloslukları ve Baden-Württemberg Türk Okul Aile Birlikleri Dernekleri Federasyonları tarafından desteklenen dergi Avrupa'da yayınlanan tek “Türkçe-Almanca” çocuk dergisi.. Karayel, ayrıca beş yıldan bu yana T.C. Stuttgart Başkonsolosluğu Eğitim Ataşeliği ile ortaklaşa yıllık Takvim düzenlemeleri yapıyor. Çocuk resimlerine yer veren takvim, Almanya'da bir ilk ve her yıl düzenli olarak basılıyor.
Karayel, aynı zamanda dünyaca ünlü Daimler Art Collection'a (Mercedes firmasının Sanat Kolleksiyonu) giren ilk Türk karikatür sanatçısıdır. Aynı zamanda Daimler Art Collection'da sergilenen 100 karikatürlük uluslararası Suriyeli Göçmenleri konu alan "menschen auf wegen un dfluchtwegen""sergisinin de kuratörüdür. (Ekte bu sergiyle ilgili basılan bröşürün kapağını göreceksiniz..)
Anadili Türkçe olmak üzere dünyada var olan iki bini aşkın dili karikatür sayesinde rahatlıkla konuşabilen sanatçı evli ve Kanada'da yaşayan 29 yaşında Can adında bir de oğlu var...
Sevginar SALİ
