Bu hafta, Ekim ayı içinde basında yer alan bazı başlıkları bilgilerinize sunuyorum.
***
Konutların yaş ortalaması düştü!
Hürriyet Emlak ilanları üzerinden oluşturulan verilere göre; tüm Türkiye'de şu an satışta ya da kiraya verilmek üzere ilanı çıkmış olan evlerin ortalama konut yaşı 9 olurken, bu rakam İstanbul'da 11 oldu.
Ekonomist'ten Levent Gökmen Demirciler'in haberine göre, Hürriyet Emlak Pazarlama Direktörü Yusuf Mert Yılmaz, "Araştırmaya göre Türkiye'de yer alan konutların yaklaşık yüzde 51 'i ve İstanbul'daki konutların yaklaşık yüzde 49'u 0 ile 5 yaş arasında" diyor.
Hürriyet Emlak'ta şu an satışta ya da kiraya verilmek üzere ilanı çıkmış olan 361 bin konut verisi üzerinden yapılan araştırma sonuçları, 17.Ağustos.1999 depreminin ardından yeni bina sayısındaki yükselişe dikkat çekti.
***
Yabancılara satış rekora gidiyor
Son açıklanan raporlardan biri de yabancılara yönelik satış rakamlarını içeriyor.. buna göre geçtiğimiz yıl rekor kıran yabancıya konut satışı bu yılın ilk 9 ayında yüzde 100 yükselerek 32 bine ulaştı. 2019'un sonuna kadar 40 bin adeti aşıp rekor tazeleyecek olan yabancıya konut satışı üzerinden Türkiye'ye giriş yapan rakam ise 35 milyar liraya ulaşacak. Yabancıya oturum izni için belirlenen 1 milyon dolarlık yatırım limitinin 250 bin dolara düşmesiyle Türkiye'de bulunan konutlar için başlayan ilgi artarak devam ediyor.
Yeni Şafak Gazetesi'nden Kenan Biter'in haberine göre; düzenlemenin başlamasıyla geçtiğimiz yıl yüzde 78,4 yükselerek 39.663'e ulaşan yabancıya konut satışı, bu yılın ilk 9 ayında tarihi bir rekor ile 32 bin adet seviyesine ulaştı.
YÜZDE 100 ARTIŞ: 45 BİN BANDINA YAKLAŞACAK
2019 yılı sonunda satışı yapılan konut satış miktarının 45 bin bandına ulaşması planlanıyor. Bu rakam ise 2017 yılındaki 22 bin adetlik konut satışına oranla yüzde 100'lük bir artacağı düşünülüyor.
EN YÜKSEK ARTIŞ ŞUBATTA
Yabancılara konut satışları bir önceki yıla oranla en yüksek satış oranına ise şubat ayında gerçekleşti. Şubat 2019'da 2018 yılının aynı ayına göre yüzde 92 arttı. Söz konusu ayda satışı gerçekleşen konut miktarı 3.321 adete ulaştı.
TEK BİR AYDA AZALMA VAR
Geçtiğimiz yılın ilk 9 ayında tek düşüşün yaşandığı ay ise eylül ayı oldu. Bu ayda yabancılara yapılan konut satışı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 25,6 düşerek
4.177 adete geriledi. Yabancıya konut satışının rekor kırmasıyla 1 milyon dolarlık oturum hakkı için yatırım bedelinin 250 bin dolara geriledi 2018 Eylül ayında satışlar yüzde 151 artışla neredeyse 6 bin seviyesine ulaşmıştı.
NEREDEYSE YARISI İSTANBUL'DA SATILDI
Diğer yandan yabancılara gerçekleşen konut satışlarında listenin başında neredeyse hiç değişmeyen 5 il yer aldı. Zirvede istinasız İstanbul yer alırken, büyük şehri Antalya, Ankara, Bursa ve Yalova takip etti.
TÜİK verilerine göre yılın ilk 9 ayında yabancıya satılan 32 bin konutun neredeyse yarısının (14.279 adet) İstanbul'da satıldı.
İstanbul'u, 6.257 konut ile Antalya, 1.812 konut ile Ankara, 1.658 konut ile Bursa ve son olarak 1.298 konutla Yalova izledi.
EN FAZLA KONUTU IRAKLILAR ALDI
Ülke uyruklarına bakıldığında en çok konut satışı ise Irak vatandaşlara gerçekleşti. Irak'ı sırasıyla, İran, Rusya, Suudi Arabistan ve Kuveyt izledi. Satış rakamlarına bakıldığında İstanbul gibi zirveyi istinasız bırakmayan Iraklılar 9 ay içerisinde 5.527 adet konut satın aldı. Iraklıları 3.624 konut ile İranlılar, 1.939 adet konut ile Ruslar, 1.173 adet ile Suudiler ve 1.034 adet ile Kuveytliler takip etti.
6.5 MİLYAR DOLARI AŞACAK
Geçtiğimiz ay açıklanan bir veriye göre; yabancıların konut başına ortalama ödediği bedel 150 bin dolar. Bu rakam yılın ilk 9 ayındaki 32 bin adetlik satış rakamı ile çarpıldığında satılan konutlar üzerinden Türkiye'ye giriş yapan döviz miktarının 5 milyar dolara yaklaştığı görüldü. Yılsonunda satış adedinin 45 bine yaklaşması halinde bu rakamın da 6.5 milyar doları aşacak.
***
Lüks konuta ek vergi geliyor
Uzun süredir çalışmaları devam edem vergi reformu reform paketinde bir değişiklik olmaması durumunda 5 milyon liradan daha değerli konutlar için emlak vergisinin yanında yüzde 1 ek vergi daha konulması amaçlanıyor. Hürriyet Gazetesi'nden Hacer Boyacıoğlu ve Neşe Karanfil'in haberine göre; paket kapsamında bir değişiklik yapılmazsa “değerli konut vergisi” de bulunacak. Bu kapsamda vergi sisteminde adaleti sağlamak amacıyla, 5 milyon TL'den değerli konutlar için, emlak vergisinin dışında yüzde 1 ek vergi daha konulması amaçlanıyor. Bu rakamın altında bulunan konutlar içinde herhangi bir ilave vergi alınmayacak.
Önce değer belirlenecek
Edinilen bilgiler kapsamında, 5 milyon liranın altında bulunan mesken nitelikli taşınmazların, değerli konut vergisinden istisna olması amaçlanıyor. TKGM, uygulamaya göre değerli konut vergisi kapsamına giren konutları ilan edecek. Ayrıca mükelleflere de konutlarıyla ilgili durum aktarılacak. Taşınmazın değerinin belirlenmesinden sonra, mükellefler için itiraz hakkı bulunacak. İtiraz olmazsa da, taşınmazın değeri kesinleşecek. Vergi ilgili yılın şubat ve ağustos aylarının sonuna kadar iki eşit taksit halinde ödenecek.. bu vergi bütçeye gelecek.
Yüksek gelirden yüksek vergi
Paketle, gelir vergisi tarifesi değişeceği daha önce basında yer aldı.. şu anda yüzde 15, 20, 27 ve 35 olan oranlara, paketle birlikte 39, 43 ve 45 de eklenmesi amaçlanıyor. 500 bin liradan 750 bin liraya kadar yüzde 39, 1 milyon liraya kadar yüzde 43 ve 1 milyon lira üstü de yüzde 45 üzerinden gelir vergisi ödenecek.
Çok kazanan sporcuya vergi
Hazırlanan pakette üst ligde bulunan sporcular için ödenen stopaj da 5 puan artırılıyor.. Sporcular 2023 yılına kadar stopaj yoluyla vergilendirmeye devam edecek.
Ancak üst ligdekiler için stopaj yüzde 15'den yüzde 20'ye yükseltilecek.
Kurumlar vergisi yüzde 18'e iniyor
Yetkililerden edinilen bilgilere göre Kurumlar Vergisi de yüzde 18'e düşürülecek.. şu anda kurumlar vergisi oranı yüzde 20.. ancak geçici olarak üç yıllığına yüzde 22'ye çıkarıldı. Bir değişiklik yapılmaması durumunda, bankalar, finansal kiralama şirketleri, faktoring şirketleri, finansman şirketleri, ödeme ve elektronik para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri ve emeklilik şirketlerinin kurum kazançları üzerinden yüzde 22 oranında vergi alınmaya devam edilecek.. 2020 yılı kazançları içinse, oran yüzde 20 olarak açıklandı.
Rant vergisi tartışılıyor
“Değerli konuta vergi”, rant vergisi olarak uzun yıllar boyunca Türkiye'de konuşuluyor. Tüketicilerin birikimlerini daha üretici alanlara yönlendirmelerini ve rant değişimlerinden kamunun da pay almasını amaçlayan rant vergisi için, daha önce de bazı düzenlemeler gündeme geldi.
Bu kapsamda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, yoğunluk artışı, bina yüksekliği, ya da kat adedinde bulunan artışa ek olarak, kullanım amaçlarındaki değişikliklere yönelik uygulamalarda, imar plan değişikliği neticesinde değerinde artış olan konut ve arsalarda rant vergisi uygulanması için bir taslak da hazırlanmıştı. Düzenleme bu haliyle kabul görür ve meclisten geçerse, rant vergisi konusunda bu zamana kadar atılan en önemli adım olacak.
Zamanlamasına karar verilecek
Paketin TBMM'de ne zaman gündeme geleceğine ise, Meclis'teki bütçe takvimi dikkate alınarak karar verilecek.
Normal koşullarda 30 Ekim tarihi itibariyle, 2020 yılı bütçesi yapılacak sunumla başlayacak ve akabinde Plan ve Bütçe Komisyonu'nda bakanlıkların bütçe sunumu süreci olacak, sunuşlarının tamamlanmasından sonra da genel kurul süreci başlayacak.
***
Hadi hayırlısı olsun.
İyi haftalar..
