2020 yılı, Mart ayında başlayan tüm dünyayı etkisi altına alan koronavirüs salgını nedeniyle sektörde bu yıl içinde Nisan -17.Mayıs tarihleri arasındaki kısıtlamalar nedeniyle özelikle kredili konut satışları yapılamamıştı.. kısıtlamaların seviyelerindeki değişiklikler toplam konut satışlarını da ilk altı ayda doğrudan etkiledi.
Tüm bunlara rağmen 2021 yılının ilk altı ayında toplam konut satışı 552.810 adet olarak gerçekleşti.
Bu rakamla uzun vadeli (verilerin yayınlanmaya başlandığı 2013 yılından itibaren) ortalama satış adetlerinin yakalandığı açıklandı.
Buna göre açıklanan raporda; en çok konut satışı gerçekleştirilen şehirlerle ilgili olarak “İlk yarıyılda gerçekleşen 552.810 adetlik konut satışı içerisinde İstanbul, 108.051 adet satış ve yüzde 19,6 pay ile ilk sırada yer alıyor. Ardından 53.575 adet satış ve yüzde 9,7 pay ile Ankara, 31.683 adet satış ve yüzde 5,7 pay ile İzmir geliyor.
Son beş yılın aynı dönemine baktığımızda İstanbul, Ankara ve İzmir'deki konut satışlarının toplam satışlar içerisindeki payının yüzde 33-35 bandında seyrettiği görülüyor” denildi.
Gene rapor da ipotekli konut satışlarıyla ilgili olarak;
“Konut kredisi faiz oranlarının en düşük olduğu dönemde bu oranın yüzde 43'lere kadar çıktığını görmüştük. 2021'in ilk altı ayında konut kredisi faiz oranlarının yüksek olması nedeniyle ipotekli konut satışlarının toplam konut satışları içindeki payı yüzde 19 olarak gerçekleşti. Bunun, ipotekli konut satışlarında 2019 yılından sonraki en düşük ikinci oran olduğunu söyleyebiliriz. 2019 yılının ilk altı ayında daha yüksek konut kredisi faizleri ile bu oran yüzde 16'lara kadar düşmüştü” denildi.
***
Aidatlar kiralarla beraber artıyor..
Hürrriyet'ten Gülistan Alagöz'ün haberine göre; sitelerin aidat ücretleri bir hayli yükseldi. Günümüzde İstanbul'da aidatlar kiralarla yarışır halde. Pandemi döneminde sosyal tesisler kapalı olsa da aidatlara zam geldi. Son 7 ay içerisinde İstanbul genelinde aidatlar yüzde 20 oranında artış gösterdi. Özellikle markalı konut projelerinde aidat ücretleri 500-600 TL'ye kadar yükseldi. Son zamanlarda markalı konut projelerine olan ilgi bir hayli arttı. Çünkü sosyal tesisi olan güvenlikli bir sitede oturmak oldukça cazip.
Yüzde 20 zam geldi
Markalı konut projelerindeki aidat artışları hakkında yorum yapan uzmanlar, “2019 yılına kıyasla 2020 yılında yüzde 27'lere varan artış yaşanırken tekil binalarda yüzde 10-15 oranında artışları görüyoruz. 2020 yılı Aralık ayından 2021 Temmuz ayına kadar geçen sürede ise genel olarak ortalama yüzde 20 oranında artış olduğu gözlemledik. İlçe bazında artışlar yüzde 15 ile yüzde 27 arasında değişiyor” şeklinde konuştu.
Ev almak isteyenlerin artık daire fiyatından sonra aidatı da sormaya başladığını belirten piyasa aktörleri; İstanbul'un bazı ilçelerinde aidatlar kiralarla yarışmaya başladığını.. “Aidatlar sitenin konumu, sosyal imkanları, daire büyüklüğü, yapının yaşı gibi etkenlere bağlı olarak değişiyor. Ancak pandemi döneminde havuz, spor salonu, sosyal alanların bazıları kullanılmasa da rakamlarda bir düşüş olmadığını gördük” deniliyor.
Burada hem sosyal tesisleri kullanmıyoruz, hem de aidat artıyor bakışı yanlıştır.. çünkü verilen hizmetin kalitesi düşmemesi adına personel ve diğer kullanım giderlerinde zaten ciddi anlamda arttı.
Tek neden pandemi sürecinde yaşanan artışlar değil.. özellikle proje kapsamlı sitelerde aidatların yüksek olmasının en büyük sebebi yapımcı şirketlerin bu işten para kazanmasıdır.. yani işin içinde kâr var..!
Tabi bu arada aidatın kira kontratında yazılı aylık kira bedelinden fazla olursa arada ki farkın ev sahibi tarafından ödenmesi gerektiği konusunda hukukçuların görüşlerini almakta fayda var.
Tabi ki münferit binalarda sunulan temizlik ve güvenlik hizmeti gibi tüm ortak giderler için aidat ödenmesi gerekiyor.. ki kat mülkiyeti kanunu kapsamında, aidatın ücreti, kat malikleri toplantısında belli oluyor.
Aidatların bedelleri apartmanın giderlerine göre belirli oranlarda alınıyor.
Kat maliklerinin ödemesi gereken aidatı ödememesi durumunda ihtarname çekiliyor. İhtarnameyi alan ev sahibinin aidat borcunu faiziyle beraber ödenmesi şartı bulunuyor.
Apartman yönetimi hakkında kat malikiyle ilgili Sulh Hukuk Mahkemesi'ne dava açılabiliyor.. gider ve avans payının tamamını ödemeyen kat maliki ödemede geciktiği günler için aylık yüzde 5 hesabıyla gecikme tazminatı ödüyor.
En yüksek Beşiktaş'ta
İstanbul'da markalı konut projelerinde 100 metrekarelik daireler için ödenen ortalama aylık aidat bedelinin 500-600 lira olduğunu dile getiren uzmanlar; “İstanbul'da siteler ve binaları baz alarak yaptığımız araştırmaya göre 100 metrekarelik dairede ödenen ortalama aylık aidat tutarında en yüksek rakam 1.350 lira ile Beşiktaş'ta görünüyor. Beşiktaş'ı 1.255 lira ile Şişli, 650 lira ile Bakırköy, 631 lira ile Sarıyer, 600 lira ile Ataşehir ve Kağıthane takip ediyor. Söz konusu rakamın en düşük olduğu ilçeler ise 100 lira ile Fatih, 200 lira ile Silivri, 275 lira ile Çatalca, 300 lira ile Arnavutköy olarak sıralanıyor” dedi. (Not; Silivri de projeler incelenmemiş anlaşılan..!)
Aidatlar 4.500 .TL'ye kadar yükseliyor
Merkezi ilçelerde geniş sosyal donatı alanları (açık/kapalı yüzme havuzu, süs havuzları, spor salonu, hamam, sauna gibi) olan konut projelerinde aidat bedelleri daha da yükseliyor. Buna göre; “Araştırma sonuçlarına göre 100 metrekare bir konutta aylık aidat ödemesi Beşiktaş'ta bir projede 4.500 lirayı buluyor. Etiler'de 2,500 liraya, Şişli'de 2- 2.500 liraya, Maslak'ta 1.800 liraya, Bağdat Caddesi'nde 1.500 liraya, Bomonti ve Zeytinburnu'nda 1.200 liraya, Göktürk'te 1.100 liraya, Seyrantepe, Fikirtepe, Kemerburgaz ve Acıbadem'de 1000 liraya kadar çıkıyor” ifadelerini kullanan uzmanlar, önümüzdeki yıl gerçekleşecek zam oranlarının da markalı projelerde yüzde 10'un altında olmayacağına dikkat çekerek, “Bazı bölgelerde bu oranın yüzde 20'ye ulaşılacağı düşünülüyor. Özellikle sosyal tesislerin bulunduğu projelerde personele ödenen asgari ücrete yapılacak zam, aidat artışında etkili olacak” ifadelerini kullandı.
Kiracı her masraftan sorumlu değil
Kiracılar site yönetimlerinin belirlediği aidatı ödemek zorunda ama her harcama kiracının sorumluluğunda bulunmuyor. İşletme bütçesi dahilinde olan çalışanların maaşı, ortak alan gideri kiracıların sorumluluğundayken, yatırım bütçesinden gelen masraflar bulunmuyor. Mesela binanın boyanması, demirbaş alımı gibi yatırım bütçesine giren harcamalar kiracılardan talep edilemez, mal sahibince karşılanır. Tüm bunların yanında aidatını ödemeyenler hakkında yönetici veya diğer maliklerden biri dava açabileceği gibi icra takibi de yapabilir.
***
İyi haftalar...
