Tükenmişlik, yıpranmışlık ya da bitkinlik hali

Günümüzde sıklıkla karşımıza çıkan tükenmişlik hali, günlük hayata devam etmemizi bile zorlaştıran bir durumdur. American Psychological Assosiation (APA) ya da Türkçe adıyla Amerikan Psikoloji Derneği'ne göre tükenmişlik sendromu “Geniş bir zaman diliminde kişinin bitkin düşmesi, etrafındaki olaylara ve gelişmelere olan ilgisinin azalması ve bunlara bağlı olarak performans düşüklüğü yaşaması.” olarak tanımlanıyor.
Kişi kendini devamlı yorgun hisseder. Bu yorgunluk duygusal, zihinsel ya da fiziksel olabilir. Sürekli olarak duyumsanan enerji eksikliği ve tükenmiş hissi olarak da tanımlanabilmektedir. Hiçbir şey için heyecanlı ve hevesli hissetmemek örneğin; mesleğiniz için hiçbir motivasyonunuzun olmaması böyle bir durumu göstermektedir. Kendinizi mesleki performansınız konusunda da yetersiz hissetmek bu sendromun bir işaretidir. Hüsran, kötümserlik, alaycılık gibi olumsuz duygular söz konusudur. Yaptığınız işin kimse için bir anlam ifade etmediğini ya da işle ilgili her konuda genel bir hayal kırıklığı ve hüsran yaşadığınızı hissediyor olabilirsiniz. Tükenmişlik sendromu ve kronik stres yaşanması, konsantrasyon ve algıda seçicilik gibi zihinsel becerileri zora sokar. Strese girdiğimizde dikkatimizi tehdit olarak algıladığımız olumsuz unsurlara yönlendirir ve böylece söz konusu problemle etkili bir şekilde mücadele edebiliriz. Ama bu durum kısa vadede işe yarayan bir durumdur. Stresin uzun sürmesi bu durumun tam tersine dönmesine neden olur. Stres uzun vadeye yayıldığında bu sınırlandırılmış odak kronikleşir ve sonuç olarak etrafımızdaki diğer unsurlara dikkatimizi vermemiz zorlaşır. Hatta unutkanlık yaşamamıza da sebep olur. Bu sendromla sosyal ilişkilerinizde problemler yaşayabilirsiniz. Çevrenizdeki insanlarla daha fazla çatışma yaşıyorsanız ya da iş arkadaşlarınızla ve ailenizle olan iletişiminizi en aza indirmişseniz bu durumun sebebi tükenmişlik sendromu olabilir. Tükenmişlik sendromu yaşayan insanların çoğu bununla baş etmek için sağlıksız yollara başvurur. Alkolü arttırmak, sigara içmek, hareketsizlik, çok fazla abur cubur yemek, yeterli beslenmemek ya da yeteri kadar uyumamak buna örnektir. İş yerinde olmadığınız halde bile işle ilgili şeyler zihninizi meşgul edebilir. Zihinsel enerji işle ilgili durumlara harcanabilir. İş ve hayat tatmininde düşüş görülür, genel olarak yaşamınızdan duyduğunuz mutluluğun ve memnuniyetin azalması söz konusudur. Kronik stres, sağlık problemlerine de yol açmaktadır. Sindirim problemleri, kalp hastalıkları, depresyon ve obezite bu hastalıkların en başında gelir.
Tükenmişlik sendromuyla başa çıkmak için kendinize zaman ayırın, aktif bir yaşamı tercih edin, teknolojik aletlerden uzak durun, uykunuzu iyi alın, sağlıklı beslenmeye özen gösterin. En önemlisi de sorumluluklarınızın bilincinde olun. Yıpranmışlık bazen içsel bazense harici faktörlerle tetiklenir. Canınızı sıkıp sizi yoran unsurları net olarak belirleyebilirseniz içsel kaynaklarınızı koruyabilir, motivasyonunuzu yüksek tutabilir ve iş yerinde performansınızı arttırabilirsiniz.